Kommunufelagið

Verja og visiónir

20. apríl 2024

Røðan sum formaðurin í Kommunufelagnum flutti fram á ársaðalfundi felagsins í gjár.

”Tað er sum at fáa navaran niður ígjøgnum eina harða fjøl.” Soleiðis tók Max Weber einaferð til, maðurin sum lat frá sær ”Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus”, tá ið hann umrøddi politisk viðurskifti, og Heini í Kunoy tók ofta til av tingsins røðarapalli, at tað, at fáast við politikk, var sum at arbeiða í einum grótbroti, man verður ongantíð liðugur. Aeternum opus. Orsøkin er, at kringumstøðurnar broytast javnt og samt, og táið eitt mál er rokkið, miðar tú eftir tí næsta. Politikkur er sum ein kringekja, ið ongantíð svevur. Ongin fær heldur steðgað henni á leiðini fram.

Háttvirda samkoma. Háttvirdu borgarstjórar og bý- og bygdaráðslimir. Hjartaliga vælkomin til hendan aðalfundin hjá Kommunufelagnum, sum er hin ellinti í røðini, síðan allar kommunurnar í landinum gjørdust partar av einum og sama felag í 2014.

Ein kona spurdi meg nú ein dagin, um Kommunufelagið bert var ein verjusamgonga, sum ongar visiónir og ætlanir hevur? Svarið var, at vit rúma báðum. 29 kommunur hava hvør í sær sína egnu visión, og samtakið – Kommunufelagið – skal andvegis øðrum myndugleikum tryggja, at tað ikki verður søkt at møguleikanum at fremja verk samsvarandi visiónunum kring um landið. Kommunurnar eru framsókni bulurin undir føroyska samfelagnum á flestu mótum, og Kommunufelagið kann kallast ein verjusamgonga, táið tað snýr seg um at verja okkara politiska frælsi ímóti álopum uttaneftir.

Kommunuval verður 12. november í ár, og harvið er hetta seinasti aðalfundur felagsins í hesum valskeiðnum. Vit báðir Heðin hava sitið í formansskapinum hetta skeiðið og lupu um borg á hálvari leið. Honum takki eg fyri sera gott samstarv, og fari eg eisini at nýta høvið at takka KAF-formanninum og ikki minst fyrisiting okkara, við Eyðuni Christansen, leiðtogara, á odda, fyri vala verk og hendinga gott samstarv.

Kommunufelagið fylti 10 ár fyri kortum. Á aðalfundinum í 2023 – fyri einum ári síðan - varð kunngjørt, at hetta tíðarmál setti undir, at ein eftirmeting varð gjørd av viðtøkum felagsins, sum av góðum grundum vóru ávirkaðar av samanleggingini millum Kommunusamskipan Føroya og Føroya Kommunufelag við virknaði frá 1. januar 2014.

Yvirskipaði bjálkin í arbeiðnum hevur verið at demokratisera felagið. Hesi 10 árini hava tað t.d. bert verið 13 borgarstjórar – av 29 – sum hava havt møguleika fyri at møta á stýrisfundum. Tað er nú broytt, á eykaaðalfundi í desember í fjør, og vónandi fáa aðrar viðtøkubroytingar í uppskoti neyðugu undirtøkuna á aðalfundinum í dag, soleiðis, at felagið stendur við dyggum fótafesti á einum tryggum palli tey næstu nógvu árini. Onki er meiri eyðsýnt enn tað, at tørvurin á einum magnmiklum kommunufelag bara fer at økjast við tíðini. Í eftirmetingarbólkinum hava sitið Heðin Mortensen, Per Martin Gregersen, Eyðun Christiansen, Janus Haraldsen og eg sjálvur.

Í samfelagshierarkinum standa kommunurnar undir lóggevandi valdinum sum velur útinnandi valdið. Bulurin er Kommunustýrislógin, men kommunurnar skulu í gerandisdegnum eisini fyrihalda seg til alt fleiri lógir, nú so nógv høpi eru løgd út til teirra at reka. Í so máta má felagið støðugt vera á varðhaldi soleiðis, at vit ikki verða tikin á búri, táið lógir verða broyttar.

Av góðum grundum er nógv samskifti millum Føroya landsstýri og Kommunufelagið. Hóast ósamd um staklutir, so hevur tað sjáldan, fyri ikki at siga ongantíð, verið betri dialogur millum partarnar enn undir sitandi landsstýrissamgongu. Partarnir vita av hvørjum øðrum og tosa við hvønn annan, táið tað verður hildið neyðugt. Fleiri av politisku lyftunum hjá samgonguni ávirkaðu av góðum grundum fíggjarstøðuna hjá kommununum, men tað hevur higartil í flestu førum eydnast okkum at fáa javnað missin aftur, táið átøkini vóru sett í verk. Lønarlyft, tøkugjøld, veiðigjøld eru dømi um tað.

Í næstum kann væntast, at málið um 37 tíma arbeiðsviku kemur fyri aftur, og líkamikið hvat ið man meinar um tað málið, kemur tað at hava fíggjarligar avleiðingar fyri kommunurnar. Búskapardeildin hjá Kommunufelagnum hevur roknað seg fram til, at samlaða langtíðarávirkanin, um málið verður framt, verður ein kostnaður á 613 milliónir krónur í dagsfæi, og av hesum eiga kommunurnar 205 milliónir krónur. Eisini í hesum málinum er felagið búgvið til at verja tey kommunalu áhugamálini.

Tað er ikki ov nógv sagt, nú so nógv er lagt út til kommunurnar at reka, at hesar eru tann veruligi stabilisatorurin hjá borgarunum í Føroyum. Fólkið kennir seg væl nærri hinum kommunala geiranum heldur enn landsgeiranum. Styttri er millum partarnar og tað skjótari kunnu avbjóðingar takast upp til viðgerðar og loysast øllum til frama. Um somu tíð sum kommunurnar hvør í sær hava eina framtíðarsjón um sítt egna lív, skal Kommunufelagið støðugt standa sum garanturin fyri, at onnur ikki leggja okkum fótonglar í vegin.

Kommunufelagið luttekur millum onnur áhugamál í einum orkubólki, sum landsstýrið hevur sett niður, og fyrstu úrslitini síggjast nú aftur í broytingaruppskoti til Elveitingarlógina sum liggur í tinginum. Bólkurin heldur fram hagartil komið er á mál, og ongin skal ivast í at kommunalu umboðini til eina og hvørja tíð miða eftir optimalum rationellum loysnum, samstundis sum vit stútt og støðugt taka hædd fyri áhugamálunum hjá orkufelagi okkara – SEV. Søgan hjá SEV er søgan hjá vælferðarsamfelagnum í Føroyum. Søgan um tær modernaðu Føroyar. Tað mega vit ongantíð gloyma, hóast alt í dag kennist okkum so makaleyst. 5´mannabólkurin, sum í sínari tíð varð valdur til tess at viðgera SEV´bygnaðin, hevur verið ov lítið virkin, men hann fer eftir aðalfundin at seta ferð á arbeiðið aftur.

Tað kemur fyri at enntá onkur samfelagsfrøðingur heldur, at kommunurnar áttu at verið foyktar endaliga av jørðini. Fái ikki verið meiri ósamdur. Umframt at tryggja neyðugu og fundamentalu undirstøðuna í gerandislívinum hjá føroyingum vera dagstovnar, eldrarøkt, skúlar, karmar um frítíðarlívið hjá fólki etc. skipað í kommunalum regi, og ikki minst er tað ein kommunalur leikur burturav, at ravmagn støðugt kemur út í slitlarnar á bróstunum hjá okkum øllum - fyri sama kostnað í Hattarvík sum í Niels Finsensgøtu, at ruskposarnir verða heintaðir hvørja viku og at vatn rennur úr køkskranunum á hvørjum morgni.

Tað er so sjálvsagt og nátúrligt sum dagurin er ljósur og náttin er myrk, soleiðis heldur Jens Pauli Heinesen fyri um tveir smádreingir sum berjast í triologi´uni “Tú upphavsins heimur.” Teir berjast um allan heim, mestsum fyri at vátta hitt ævinliga aldandi lívið. Fyri viku síðan vóru persiskar eitursnældur sendar loftvegis um markið til Ísrael, og í morgun svaraðu ísraelar aftur, táið teir søktu at hernaðarstøðini í Isfahan í Iran. Landamørk vera ikki vird longur, og støðan í heiminum er verri enn hon hevur verið.  Hjá Jens Paula vann Baltasar á Dávidi, men í eskalerandi bardøgum tvørtur um landamørk í hesum døgum eru tað bert vápnasmiðirnir sum hava góðar dagar. So hvørt sum blóð flýtur í stríðum streymum í Ukraina, Gaza, Yemen og aðrar staðir, skroyvar tað upp í teirra trivaligu peningaboxum. Sjálvandi ávirkar hetta eisini eitt fjarskotið land sum Føroyar, men higartil sær tað ikki út til at hava havt stórvegis ávirkan á føroyska búskapin. Okkara fyrimunur er sjálvandi, at vit í stóran mun eru matexportørar, og tørvurin á mati bara veksur sohvørt sum mannaættin fjølgast. Yvirhøvur sær fíggjarliga gongdin hjá kommununum higartil í ár út til at vera á heilt góðari leið. Rentan er m.a. nakað fallandi aftur eftir eitt lop øvuta vegin, og har sum nakað av skuld er, er tað ein skjót og góð hjálp í rakstrinum.

Í skiftisvirknaðinum millum land og kommunur man eldraøkið vera tað, sum hevur tikið mestu orkuna hjá pørtunum. Soleiðis sum útlitini eru fyri broytingum í demografi´uni, er neyðugt at fyrireika seg til eina aðra støðu enn hana, vit í dag hava ábyrgdina av, og táið pensiónssjunturin steðgar í 2026, kemur stígur í inntøkuvøksturin, meðan útreiðslurnar halda fram at vaksa við sama lag. Rationaliseringar, nýhugsanir og strukturbroytingar í fíggjarkervinum á økinum vera ein partur av loysnini, og sambært semju er skuldarmarkið hjá kommununum nú hækkað og brúkaragjøldini dagførd. Hesi átøkini einsamøll loysa ikki avbjóðingina. Tað hevur verið uppi og vent at lækka botnfrádráttin, at beina rentustuðulin burtur yvir áramál og at taka kommunurnar úr skipanini við meirvirðisgjaldi. Røkkur hetta ikki yvir ár, og tað ikki verður tikið til onnur átøk, so kann væntast, at ongi onnur ráð eru, enn at hækka kommunalu skattastigarnar aftur.

Annars bendir okkurt á, at Heilsumálaráðið hevur valt at varðveita kommunulæknaskipanina á leið soleiðis sum hon hevur virkað higartil. Neyðugt er, at kommunurnar fáa trygd fyri at hetta verður loysnin tey næstu nógvu árini, soleiðis, at til ber at raðfesta yvir tíð, serliga táið tað snýr seg um íløgur á økinum. Landsstýrið arbeiðir í løtuni fyri, eftir tilskundan frá Kommunufelagnum, at fáa sett eina gjaldsskipan í verk fyri hús, sum standa tóm í nógvum bygdum kring landið. Stóri tørvurin á heilsurøktarum og heilsuhjálparum hevur elvt til, at arbeitt verður við eini “lærlingaskipan”, har hesi kunnu koma í eina lønarskipan undir útbúgving. Fyri kortum gjørdu Mentamálaráðið, Kommunufelagið og Sprotin eina fimm ára avtalu um at halda fram við kostnaðarleysu atgongdini hjá øllum føroyingum til talgildu orðabøkurnar, sum er ein heimssensatión, og hvørs virði ikki kann yvirmetast í strembanini eftir at røkja, menna og varðveita okkara alra samleika – móðurmálið.

Kommunurnar eru sum frá er liðið vorðnar ein stórur aktørur í føroyska samfelagnum, ja, so stórur, at álíkningin av persónsskatti nú er trivaligari enn hon í landsgeiranum. Tí eygleiða tær sjálvandi samfelagsgongdina áhaldandi og gera sær stútt og støðugt metingar um útlitini. Vit hava verið partar av einum óvanligum og vaksandi hákonjunkturi í eitt drúgt áramál, sum er farið um allar bíbilskar terminir. Fleiri spyrja helst í hesum døgum: “Fer hetta at halda fram í allar ævir?” Vanliga hava vit livað við stórum búskaparligum sveiggjum, onkuntíð so ógvisligum, at kreppurnar hava tikið yvir stýrisvølin frá landsins politisku skipan. Royndirnar áttu at havt lært okkum, at til ber at stjórna tjóðini somikið skynsamt, at hetta ikki endurtekur seg.

Støðan í løtuni er góð, ikki minst góðu gongdini í alivinnuni og stórtiknum autonomum uppsjóvarkvotum fyri at takka, sum ikki taka hædd fyri lívfrøðini. Kortini sæst glæman frá ávaringarlampum, sum boða frá, at stig mega takast nakað skjótt. Politiski retorikkurin er eisini farin at líkjast honum í áttatiárunum, táið so at siga alt bar til, bara eitt sveimandi hugflog setti mørkini, áðrenn alt fór út av ørvarendanum. Í ramasta álvara renna menn nú fram á miðlatorg við milliardaíløgum, ið hava sum fremsta endamál at tøla veljarafjøldina. Vit flyta í alt størri mun arbeiðsmegi uttaneftir inn á arbeiðsmarknaðin, meðan talið av almennum løntakarum í Føroyum er vaksið við 4 túsund starvsfólkum bara í hesari øldini. Úr sløkum 7 upp í sløk 11 túsund starvsfólk síðan ár 2000.

Meðan kutað varð av donsku ríkisveitingini, tí hon m.a. var ein bági fyri búskapin, er støðan hon, at landskassin – dagligi samfelagsraksturin – er vorðin nógv meiri heftur at einum nýggjum “blokki” – sum er ein sveipur av partafelagsskatti, kapitalvinningsskatti, forskatting av pensiónum, gjøldum á ali- & fiskivinnu svarandi til á leið 2,3 milliardir krónur í 2023 - í mun til á leið 200 milliónir krónur í 2010. Fæ, sum átti at verið lagt til síðis í einum institutionaliseraðum búskapargrunni – funderaður í Stýrisskipan Føroya – til at taka, tá áneyðir vóru á hesum. Løgtingsfíggjarlógin koyrir við halli í bestu tíðum og trýst er á ketlunum allar staðir. Húsaprísirnir vaksa, bústaðarneyðin líka og best kenna kommunurnar til trýstið á dagstovna- og skúlaøkinum og eisini í barnaverndunum.

Øll hava uppiborið eina hóskiliga løn fyri sítt dagliga stríð. Lat ongan iva vera um tað. Lønarsamráðingarnar, sum nú hava verið, fara at merkjast í rakstrinum hjá kommununum, og ivaleyst flyta tær seg eisini yvir á privata arbeiðsmarknaðin, sum við tíðini kann fáa avbjóðingar við kappingarførinum á innan- og uttanlendis marknaðum. Burturúr hesum kann eisini koma, at vinnuligir spírar kódna, og at vit fáa prísvøkstur og eitt hægri kostnaðarstøði hjá húsarhaldunum.

Støðan er ikki ring – í løtuni er hon góð - men kortini má tað gjøtlast til miðis við skynsemi, annars kann tað vera, at vit skapa okkum okkara egnu kreppu, og tað ber væl til, - somikið hava vit roynt áður. Kommunurnar eiga eisini at ansa sær í búskaparliga hitanum, tað merkir ikki at vit sleppa framskrúvuni, men heldur, at siglt verður alt eftir hvussu búskaparliga veðurlagið nú einaferð háttar sær.

Felag okkara er sett í verðina til tað at verja staðbundna fólkaræðið. Hetta krevur dyggar stavnabúgvar, og teir veit eg at kommunurnar eiga. Tað var mær ein sera stórur heiður at verða valdur formaður í felagnum fyri góðum ári síðan, og táið hetta er seinasti aðalfundurin í hesum valskeiðnum, fari eg hjartaliga at takka øllum, sum eg havi samvirkað við hesa tíðina. Hóast mangan strævið, hevur tað givið góðan íblástur í gerandisdegnum – vónandi til frama fyri Kommunufelagið líka.

Trýst er á fólkaræðisligu hugsanini um allan heim í dag, tað størri er okkara lutur at verja tað siviliseraða samfelagið við tríbýtta valdinum. Ella sum politiski giganturin Winston Churchill tók til: "Fólkaræði er burturúr hitt ússaligasta amboðið til tess at stjórna einum samfelag, altso, táið man sær burtur frá øllum øðrum politiskum amboðum sum eru til at taka.” Øll alternativini eru verri enn demokrati´ið, sum eisini vit í Kommunufelagnum hava skyldu til at verja, líkamikið hvussu víkir og vendir.

Í heyst - 12. november - verður bismarin hjá veljarunum enn einaferð hongdur upp undir bitar kring landið. Tá fæst at vita, hvør ið rakk um gáttina, og hvør ið snávaði á vágskálini. Ivaleyst vera mong av andlitunum nýggj við hetta høvið um eitt ár, tað er eisini ein partur av hinum afturvendandi katharsis, sum eisini er ein partur av neyðugu politisku endurnýggjanini í einum fólkaræði.

Takk øll somul fyri eitt happadrúgt valskeið higartil og enn einaferð ein serlig tøkk til tykkum í fyrisiting felagsins, sum hava verið okkum í formansskapinum, og okkum øllum, so væl til hjálpar síðan ársskiftið 2020/21.

Hjartaliga takk fyri møguleikan og góða eydnu og blíðan byr, táið flestu tykkara, kann eg ætla, fara at standa andlit til andlits við veljaran fram eftir heystinum seinri í ár.

Takk.

ES: Viðtøkubroytingarnar í uppskoti vóru samtyktar á aðalfundinum.

Tórbjørn Jacobsen, formaður

 

Samband

Kommunufelagið

R. C. Effersøesgøta 26
100 Tórshavn

Teldupostur: kf@kf.fo
CharSetSystem.StringUTF-8
Comment.FormEndSystem.String</form>
Comment.FormHiddenSystem.String<input type="hidden" name="_sys_to_email" value="mrsmith@dynamicweb.com" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_h" value="" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_f" value="6c249e775af617353fb1c963e2859346" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_s" value="369fa1684032906d7eaeebd9ec1e2905" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_i" value="b52579257c65022f4fa37282f9f7e564" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2ts" value="r2kpyMzxoRnMeeNBvGN4IIu7+Z6iGm9v" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2description" value="" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2email" value="mrssmith@dynamicweb.com" style="display:none!important" autocomplete="off" />
Comment.FormStartSystem.String<form method="post" name="CommentForm" enctype="multipart/form-data" action="/Admin/Public/404.aspx" onsubmit="s=function(e){e.elements['FormCH1_h'].value='5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2';e.elements['_sys_to_email'].value='';e.setAttribute('action', 'https://www.kf.fo/Default.aspx?ID=3162');return true};return s(this);"><input type="hidden" name="_sys_to_email" value="mrsmith@dynamicweb.com" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_h" value="" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_f" value="6c249e775af617353fb1c963e2859346" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_s" value="369fa1684032906d7eaeebd9ec1e2905" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_i" value="b52579257c65022f4fa37282f9f7e564" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2ts" value="r2kpyMzxoRnMeeNBvGN4IIu7+Z6iGm9v" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2description" value="" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2email" value="mrssmith@dynamicweb.com" style="display:none!important" autocomplete="off" />
Comment.OnSubmitSystem.Strings=function(e){e.elements['FormCH1_h'].value='5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2';e.elements['_sys_to_email'].value='';e.setAttribute('action', 'https://www.kf.fo/Default.aspx?ID=3162');return true};return s(this);
Comment.SpamScriptSystem.Strings=function(e){e.elements['FormCH1_h'].value='5f131d4573fde7b6d38ad5baa08063c2';e.elements['_sys_to_email'].value='';e.setAttribute('action', 'https://www.kf.fo/Default.aspx?ID=3162');return true}
Comments.CountSystem.Int320
Comments.RatingSystem.Double0
Comments.Rating.RoundedSystem.Double0
Comments.Rating.Rounded2System.Double0
Comments.RepliesCountSystem.Int320
Comments.StarsSystem.String<span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span>
Comments.TotalCountSystem.Int320
CopyRightNoticeSystem.String
DW_extranet_AccessUserEmailSystem.String
DW_extranet_AccessUserIDSystem.String
DW_extranet_AccessUserNameSystem.String
DW_extranet_AccessUserPhoneSystem.String
DW_extranet_error_dkSystem.String
DW_extranet_error_ukSystem.String
DW_extranet_Groups
DwAreaCartPageIDSystem.Int320
DwAreaFirstActivePageIDSystem.Int32224
DwAreaFirstPageIDSystem.Int32224
DwAreaIDSystem.Int322
DwAreaNameSystem.StringKommunufelagið
DwAreaSearchPageIDSystem.Int320
DwCookieWarningSystem.String
DwDateSystem.DateTime01.12.2024 22:21:05
DwDateLongSystem.Stringsun., 01 des 2024
DWDateMediumSystem.String01 des 2024
DWDateShortSystem.String01-12-2024
DWextranet_AccessUserPasswordSystem.String
DWextranet_AccessUserUserNameSystem.String
DWExtranetAccountBlockedSystem.String
DWExtranetActionSystem.StringDefault.aspx?ID=3162
DWExtranetForgotBoxSystem.String
DWExtranetPasswordSystem.String
DWExtranetPasswordRememberSystem.String
DWExtranetUsernameSystem.String
DWExtranetUsernameRememberSystem.String
DwPageCreatedDateSystem.DateTime20.04.2024 03:21:16
DwPageIDSystem.Int323162
DWPageIDSystem.Int323162
DwPageID_1System.Int32235
DwPageID_2System.Int323162
DwPageNameSystem.StringVerja og visiónir
DwPageName_1System.StringTíðindi
DwPageName_2System.StringVerja og visiónir
DwPageUpdateDateSystem.String
DwPageUpdateDateTimeSystem.String
DwPageUpdatedDateSystem.DateTime20.04.2024 04:11:27
DWTimeSystem.String10:21:05
DwTopPageIDSystem.Int32235
DwTopPageNameSystem.StringTíðindi
Global.PageIdSystem.Int323162
Global.PagingPositionSystem.Int321
Global.ParagraphIdSystem.Int320
Item.Area.BaseURLSystem.Stringhttps://www.kf.fo
Item.Area.BaseURL.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.BaseURL.NameSystem.StringBaseURL
Item.Area.BaseURL.SystemNameSystem.StringBaseURL
Item.Area.BaseURL.TypeSystem.StringText
Item.Area.BaseURL.ValueSystem.Stringhttps://www.kf.fo
Item.Area.ByurSystem.String100 Tórshavn
Item.Area.Byur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Byur.NameSystem.StringBýur
Item.Area.Byur.SystemNameSystem.StringByur
Item.Area.Byur.TypeSystem.StringText
Item.Area.Byur.ValueSystem.String100 Tórshavn
Item.Area.DatuverndarkunningSystem.StringDefault.aspx?Id=3085
Item.Area.Datuverndarkunning.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Datuverndarkunning.NameSystem.StringDátuverndarkunning
Item.Area.Datuverndarkunning.SystemNameSystem.StringDatuverndarkunning
Item.Area.Datuverndarkunning.TypeSystem.StringLink
Item.Area.Datuverndarkunning.ValueSystem.StringDefault.aspx?Id=3085
Item.Area.EykanetLoginSystem.StringDefault.aspx?Id=3078
Item.Area.EykanetLogin.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.EykanetLogin.NameSystem.StringEykanet login
Item.Area.EykanetLogin.SystemNameSystem.StringEykanetLogin
Item.Area.EykanetLogin.TypeSystem.StringLink
Item.Area.EykanetLogin.ValueSystem.StringDefault.aspx?Id=3078
Item.Area.FacebookFallbackSystem.String/Files/Billeder/kf-facebook-fallback.jpg
Item.Area.FacebookFallback.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.FacebookFallback.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.FocalXSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.FocalYSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.FacebookFallback.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.FacebookFallback.NameSystem.StringFacebookFallback
Item.Area.FacebookFallback.SystemNameSystem.StringFacebookFallback
Item.Area.FacebookFallback.TypeSystem.StringFile
Item.Area.FacebookFallback.ValueSystem.String/Files/Billeder/kf-facebook-fallback.jpg
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalXSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalYSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.Value.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.FacebookpageSystem.Stringhttps://www.facebook.com/kommunufelagid
Item.Area.Facebookpage.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Facebookpage.NameSystem.StringFacebooksíða
Item.Area.Facebookpage.SystemNameSystem.StringFacebookpage
Item.Area.Facebookpage.TypeSystem.StringText
Item.Area.Facebookpage.ValueSystem.Stringhttps://www.facebook.com/kommunufelagid
Item.Area.Field.FirstSystem.BooleanFalse
Item.Area.Field.LastSystem.BooleanTrue
Item.Area.GotaSystem.StringR. C. Effersøesgøta 26
Item.Area.Gota.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Gota.NameSystem.StringGøta
Item.Area.Gota.SystemNameSystem.StringGota
Item.Area.Gota.TypeSystem.StringText
Item.Area.Gota.ValueSystem.StringR. C. Effersøesgøta 26
Item.Area.IdSystem.String7
Item.Area.Id.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Id.NameSystem.StringId
Item.Area.Id.SystemNameSystem.StringId
Item.Area.Id.TypeSystem.StringText
Item.Area.Id.ValueSystem.String7
Item.Area.ItemInstanceTypeSystem.String
Item.Area.ItemInstanceType.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.ItemInstanceType.NameSystem.StringItemInstanceType
Item.Area.ItemInstanceType.SystemNameSystem.StringItemInstanceType
Item.Area.ItemInstanceType.TypeSystem.StringText
Item.Area.ItemInstanceType.ValueSystem.String
Item.Area.LogoSystem.String
Item.Area.Logo.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.Logo.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.Logo.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.Logo.FocalXSystem.Int320
Item.Area.Logo.FocalYSystem.Int320
Item.Area.Logo.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.Logo.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Logo.NameSystem.StringLogo
Item.Area.Logo.SystemNameSystem.StringLogo
Item.Area.Logo.TypeSystem.StringFile
Item.Area.Logo.ValueSystem.String/Files/Templates/Designs/KF_2023/images/KF_Logo_POS.svg
Item.Area.Logo.Value.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.Logo.Value.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.Logo.Value.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.Logo.Value.FocalXSystem.Int320
Item.Area.Logo.Value.FocalYSystem.Int320
Item.Area.Logo.Value.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.ParagraphHeaderSystem.String
Item.Area.ParagraphHeader.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.ParagraphHeader.NameSystem.StringParagraphHeader
Item.Area.ParagraphHeader.SystemNameSystem.StringParagraphHeader
Item.Area.ParagraphHeader.TypeSystem.StringText
Item.Area.ParagraphHeader.ValueSystem.String
Item.Area.SortSystem.String0
Item.Area.Sort.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Sort.NameSystem.StringSort
Item.Area.Sort.SystemNameSystem.StringSort
Item.Area.Sort.TypeSystem.StringText
Item.Area.Sort.ValueSystem.String0
Item.Area.StarvsfolkasidaSystem.StringDefault.aspx?Id=2887
Item.Area.Starvsfolkasida.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Starvsfolkasida.NameSystem.StringStarvsfolkasíða
Item.Area.Starvsfolkasida.SystemNameSystem.StringStarvsfolkasida
Item.Area.Starvsfolkasida.TypeSystem.StringLink
Item.Area.Starvsfolkasida.ValueSystem.StringDefault.aspx?Id=2887
Item.Area.StovnurSystem.StringKommunufelagið
Item.Area.Stovnur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Stovnur.NameSystem.StringStovnur
Item.Area.Stovnur.SystemNameSystem.StringStovnur
Item.Area.Stovnur.TypeSystem.StringText
Item.Area.Stovnur.ValueSystem.StringKommunufelagið
Item.Area.SystemNameSystem.StringWebsiteSettings
Item.Area.TelduposturSystem.Stringkf@kf.fo
Item.Area.Teldupostur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Teldupostur.NameSystem.StringTeldupostur
Item.Area.Teldupostur.SystemNameSystem.StringTeldupostur
Item.Area.Teldupostur.TypeSystem.StringText
Item.Area.Teldupostur.ValueSystem.Stringkf@kf.fo
Item.Area.TelefonSystem.String30 24 80
Item.Area.Telefon.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Telefon.NameSystem.StringTelefon
Item.Area.Telefon.SystemNameSystem.StringTelefon
Item.Area.Telefon.TypeSystem.StringText
Item.Area.Telefon.ValueSystem.String30 24 80
Item.DatoSystem.DateTime20.04.2024 03:21:00
Item.Dato.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Dato.NameSystem.StringDato
Item.Dato.SystemNameSystem.StringDato
Item.Dato.TypeSystem.StringDate
Item.Dato.ValueSystem.DateTime20.04.2024 03:21:00
Item.Field.FirstSystem.BooleanFalse
Item.Field.LastSystem.BooleanTrue
Item.IdSystem.String844
Item.Id.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Id.NameSystem.StringId
Item.Id.SystemNameSystem.StringId
Item.Id.TypeSystem.StringText
Item.Id.ValueSystem.String844
Item.ItemInstanceTypeSystem.String
Item.ItemInstanceType.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.ItemInstanceType.NameSystem.StringItemInstanceType
Item.ItemInstanceType.SystemNameSystem.StringItemInstanceType
Item.ItemInstanceType.TypeSystem.StringText
Item.ItemInstanceType.ValueSystem.String
Item.MyndSystem.String/Files/NewsImages/Kommunufelagid/2-Mynd-eftir-vAelkomin.jpg
Item.Mynd.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Mynd.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Mynd.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Mynd.FocalXSystem.Int320
Item.Mynd.FocalYSystem.Int320
Item.Mynd.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Mynd.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Mynd.NameSystem.StringMynd
Item.Mynd.SystemNameSystem.StringMynd
Item.Mynd.TypeSystem.StringFile
Item.Mynd.ValueSystem.String/Files/NewsImages/Kommunufelagid/2-Mynd-eftir-vAelkomin.jpg
Item.Mynd.Value.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Mynd.Value.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Mynd.Value.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Mynd.Value.FocalXSystem.Int320
Item.Mynd.Value.FocalYSystem.Int320
Item.Mynd.Value.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.MyndasavnSystem.String/Files/
Item.Myndasavn.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Myndasavn.NameSystem.StringMyndasavn
Item.Myndasavn.SystemNameSystem.StringMyndasavn
Item.Myndasavn.TypeSystem.StringFolder
Item.Myndasavn.ValueSystem.String/Files/
Item.PageNameSystem.StringVerja og visiónir
Item.ParagraphHeaderSystem.String
Item.ParagraphHeader.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.ParagraphHeader.NameSystem.StringParagraphHeader
Item.ParagraphHeader.SystemNameSystem.StringParagraphHeader
Item.ParagraphHeader.TypeSystem.StringText
Item.ParagraphHeader.ValueSystem.String
Item.SortSystem.String150
Item.Sort.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Sort.NameSystem.StringSort
Item.Sort.SystemNameSystem.StringSort
Item.Sort.TypeSystem.StringText
Item.Sort.ValueSystem.String150
Item.SystemNameSystem.StringT__indi_BVS
Item.TeksturSystem.String<p><em><strong>R&oslash;&eth;an sum forma&eth;urin &iacute; Kommunufelagnum flutti fram &aacute; &aacute;rsa&eth;alfundi felagsins &iacute; gj&aacute;r.</strong></em></p> <p>&rdquo;Ta&eth; er sum at f&aacute;a navaran ni&eth;ur &iacute;gj&oslash;gnum eina har&eth;a fj&oslash;l.&rdquo; Solei&eth;is t&oacute;k Max Weber einafer&eth; til, ma&eth;urin sum lat fr&aacute; s&aelig;r &rdquo;Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus&rdquo;, t&aacute; i&eth; hann umr&oslash;ddi politisk vi&eth;urskifti, og Heini &iacute; Kunoy t&oacute;k ofta til av tingsins r&oslash;&eth;arapalli, at ta&eth;, at f&aacute;ast vi&eth; politikk, var sum at arbei&eth;a &iacute; einum gr&oacute;tbroti, man ver&eth;ur ongant&iacute;&eth; li&eth;ugur. Aeternum opus. Ors&oslash;kin er, at kringumst&oslash;&eth;urnar broytast javnt og samt, og t&aacute;i&eth; eitt m&aacute;l er rokki&eth;, mi&eth;ar t&uacute; eftir t&iacute; n&aelig;sta. Politikkur er sum ein kringekja, i&eth; ongant&iacute;&eth; svevur. Ongin f&aelig;r heldur ste&eth;ga&eth; henni &aacute; lei&eth;ini fram.</p> <p>H&aacute;ttvirda samkoma. H&aacute;ttvirdu borgarstj&oacute;rar og b&yacute;- og bygdar&aacute;&eth;slimir. Hjartaliga v&aelig;lkomin til hendan a&eth;alfundin hj&aacute; Kommunufelagnum, sum er hin ellinti &iacute; r&oslash;&eth;ini, s&iacute;&eth;an allar kommunurnar &iacute; landinum gj&oslash;rdust partar av einum og sama felag &iacute; 2014.</p> <p>Ein kona spurdi meg n&uacute; ein dagin, um Kommunufelagi&eth; bert var ein verjusamgonga, sum ongar visi&oacute;nir og &aelig;tlanir hevur? Svari&eth; var, at vit r&uacute;ma b&aacute;&eth;um. 29 kommunur hava hv&oslash;r &iacute; s&aelig;r s&iacute;na egnu visi&oacute;n, og samtaki&eth; &ndash; Kommunufelagi&eth; &ndash; skal andvegis &oslash;&eth;rum myndugleikum tryggja, at ta&eth; ikki ver&eth;ur s&oslash;kt at m&oslash;guleikanum at fremja verk samsvarandi visi&oacute;nunum kring um landi&eth;. Kommunurnar eru frams&oacute;kni bulurin undir f&oslash;royska samfelagnum &aacute; flestu m&oacute;tum, og Kommunufelagi&eth; kann kallast ein verjusamgonga, t&aacute;i&eth; ta&eth; sn&yacute;r seg um at verja okkara politiska fr&aelig;lsi &iacute;m&oacute;ti &aacute;lopum uttaneftir.</p> <p>Kommunuval ver&eth;ur 12. november &iacute; &aacute;r, og harvi&eth; er hetta seinasti a&eth;alfundur felagsins &iacute; hesum valskei&eth;num. Vit b&aacute;&eth;ir He&eth;in hava siti&eth; &iacute; formansskapinum hetta skei&eth;i&eth; og lupu um borg &aacute; h&aacute;lvari lei&eth;. Honum takki eg fyri sera gott samstarv, og fari eg eisini at n&yacute;ta h&oslash;vi&eth; at takka KAF-formanninum og ikki minst fyrisiting okkara, vi&eth; Ey&eth;uni Christansen, lei&eth;togara, &aacute; odda, fyri vala verk og hendinga gott samstarv.</p> <p>Kommunufelagi&eth; fylti 10 &aacute;r fyri kortum. &Aacute; a&eth;alfundinum &iacute; 2023 &ndash; fyri einum &aacute;ri s&iacute;&eth;an - var&eth; kunngj&oslash;rt, at hetta t&iacute;&eth;arm&aacute;l setti undir, at ein eftirmeting var&eth; gj&oslash;rd av vi&eth;t&oslash;kum felagsins, sum av g&oacute;&eth;um grundum v&oacute;ru &aacute;virka&eth;ar av samanleggingini millum Kommunusamskipan F&oslash;roya og F&oslash;roya Kommunufelag vi&eth; virkna&eth;i fr&aacute; 1. januar 2014.</p> <p>Yvirskipa&eth;i bj&aacute;lkin &iacute; arbei&eth;num hevur veri&eth; at demokratisera felagi&eth;. Hesi 10 &aacute;rini hava ta&eth; t.d. bert veri&eth; 13 borgarstj&oacute;rar &ndash; av 29 &ndash; sum hava havt m&oslash;guleika fyri at m&oslash;ta &aacute; st&yacute;risfundum. Ta&eth; er n&uacute; broytt, &aacute; eykaa&eth;alfundi &iacute; desember &iacute; fj&oslash;r, og v&oacute;nandi f&aacute;a a&eth;rar vi&eth;t&oslash;kubroytingar &iacute; uppskoti ney&eth;ugu undirt&oslash;kuna &aacute; a&eth;alfundinum &iacute; dag, solei&eth;is, at felagi&eth; stendur vi&eth; dyggum f&oacute;tafesti &aacute; einum tryggum palli tey n&aelig;stu n&oacute;gvu &aacute;rini. Onki er meiri ey&eth;s&yacute;nt enn ta&eth;, at t&oslash;rvurin &aacute; einum magnmiklum kommunufelag bara fer at &oslash;kjast vi&eth; t&iacute;&eth;ini. &Iacute; eftirmetingarb&oacute;lkinum hava siti&eth; He&eth;in Mortensen, Per Martin Gregersen, Ey&eth;un Christiansen, Janus Haraldsen og eg sj&aacute;lvur.</p> <p>&Iacute; samfelagshierarkinum standa kommunurnar undir l&oacute;ggevandi valdinum sum velur &uacute;tinnandi valdi&eth;. Bulurin er Kommunust&yacute;risl&oacute;gin, men kommunurnar skulu &iacute; gerandisdegnum eisini fyrihalda seg til alt fleiri l&oacute;gir, n&uacute; so n&oacute;gv h&oslash;pi eru l&oslash;gd &uacute;t til teirra at reka. &Iacute; so m&aacute;ta m&aacute; felagi&eth; st&oslash;&eth;ugt vera &aacute; var&eth;haldi solei&eth;is, at vit ikki ver&eth;a tikin &aacute; b&uacute;ri, t&aacute;i&eth; l&oacute;gir ver&eth;a broyttar.</p> <p>Av g&oacute;&eth;um grundum er n&oacute;gv samskifti millum F&oslash;roya landsst&yacute;ri og Kommunufelagi&eth;. H&oacute;ast &oacute;samd um staklutir, so hevur ta&eth; sj&aacute;ldan, fyri ikki at siga ongant&iacute;&eth;, veri&eth; betri dialogur millum partarnar enn undir sitandi landsst&yacute;rissamgongu. Partarnir vita av hv&oslash;rjum &oslash;&eth;rum og tosa vi&eth; hv&oslash;nn annan, t&aacute;i&eth; ta&eth; ver&eth;ur hildi&eth; ney&eth;ugt. Fleiri av politisku lyftunum hj&aacute; samgonguni &aacute;virka&eth;u av g&oacute;&eth;um grundum f&iacute;ggjarst&oslash;&eth;una hj&aacute; kommununum, men ta&eth; hevur higartil &iacute; flestu f&oslash;rum eydnast okkum at f&aacute;a javna&eth; missin aftur, t&aacute;i&eth; &aacute;t&oslash;kini v&oacute;ru sett &iacute; verk. L&oslash;narlyft, t&oslash;kugj&oslash;ld, vei&eth;igj&oslash;ld eru d&oslash;mi um ta&eth;.</p> <p>&Iacute; n&aelig;stum kann v&aelig;ntast, at m&aacute;li&eth; um 37 t&iacute;ma arbei&eth;sviku kemur fyri aftur, og l&iacute;kamiki&eth; hvat i&eth; man meinar um ta&eth; m&aacute;li&eth;, kemur ta&eth; at hava f&iacute;ggjarligar avlei&eth;ingar fyri kommunurnar. B&uacute;skapardeildin hj&aacute; Kommunufelagnum hevur rokna&eth; seg fram til, at samla&eth;a langt&iacute;&eth;ar&aacute;virkanin, um m&aacute;li&eth; ver&eth;ur framt, ver&eth;ur ein kostna&eth;ur &aacute; 613 milli&oacute;nir kr&oacute;nur &iacute; dagsf&aelig;i, og av hesum eiga kommunurnar 205 milli&oacute;nir kr&oacute;nur. Eisini &iacute; hesum m&aacute;linum er felagi&eth; b&uacute;gvi&eth; til at verja tey kommunalu &aacute;hugam&aacute;lini.</p> <p>Ta&eth; er ikki ov n&oacute;gv sagt, n&uacute; so n&oacute;gv er lagt &uacute;t til kommunurnar at reka, at hesar eru tann veruligi stabilisatorurin hj&aacute; borgarunum &iacute; F&oslash;royum. F&oacute;lki&eth; kennir seg v&aelig;l n&aelig;rri hinum kommunala geiranum heldur enn landsgeiranum. Styttri er millum partarnar og ta&eth; skj&oacute;tari kunnu avbj&oacute;&eth;ingar takast upp til vi&eth;ger&eth;ar og loysast &oslash;llum til frama. Um somu t&iacute;&eth; sum kommunurnar hv&oslash;r &iacute; s&aelig;r hava eina framt&iacute;&eth;arsj&oacute;n um s&iacute;tt egna l&iacute;v, skal Kommunufelagi&eth; st&oslash;&eth;ugt standa sum garanturin fyri, at onnur ikki leggja okkum f&oacute;tonglar &iacute; vegin.</p> <p>Kommunufelagi&eth; luttekur millum onnur &aacute;hugam&aacute;l &iacute; einum orkub&oacute;lki, sum landsst&yacute;ri&eth; hevur sett ni&eth;ur, og fyrstu &uacute;rslitini s&iacute;ggjast n&uacute; aftur &iacute; broytingaruppskoti til Elveitingarl&oacute;gina sum liggur &iacute; tinginum. B&oacute;lkurin heldur fram hagartil komi&eth; er &aacute; m&aacute;l, og ongin skal ivast &iacute; at kommunalu umbo&eth;ini til eina og hv&oslash;rja t&iacute;&eth; mi&eth;a eftir optimalum rationellum loysnum, samstundis sum vit st&uacute;tt og st&oslash;&eth;ugt taka h&aelig;dd fyri &aacute;hugam&aacute;lunum hj&aacute; orkufelagi okkara &ndash; SEV. S&oslash;gan hj&aacute; SEV er s&oslash;gan hj&aacute; v&aelig;lfer&eth;arsamfelagnum &iacute; F&oslash;royum. S&oslash;gan um t&aelig;r moderna&eth;u F&oslash;royar. Ta&eth; mega vit ongant&iacute;&eth; gloyma, h&oacute;ast alt &iacute; dag kennist okkum so makaleyst. 5&acute;mannab&oacute;lkurin, sum &iacute; s&iacute;nari t&iacute;&eth; var&eth; valdur til tess at vi&eth;gera SEV&acute;bygna&eth;in, hevur veri&eth; ov l&iacute;ti&eth; virkin, men hann fer eftir a&eth;alfundin at seta fer&eth; &aacute; arbei&eth;i&eth; aftur.</p> <p>Ta&eth; kemur fyri at ennt&aacute; onkur samfelagsfr&oslash;&eth;ingur heldur, at kommunurnar &aacute;ttu at veri&eth; foyktar endaliga av j&oslash;r&eth;ini. F&aacute;i ikki veri&eth; meiri &oacute;samdur. Umframt at tryggja ney&eth;ugu og fundamentalu undirst&oslash;&eth;una &iacute; gerandisl&iacute;vinum hj&aacute; f&oslash;royingum vera dagstovnar, eldrar&oslash;kt, sk&uacute;lar, karmar um fr&iacute;t&iacute;&eth;arl&iacute;vi&eth; hj&aacute; f&oacute;lki etc. skipa&eth; &iacute; kommunalum regi, og ikki minst er ta&eth; ein kommunalur leikur burturav, at ravmagn st&oslash;&eth;ugt kemur &uacute;t &iacute; slitlarnar &aacute; br&oacute;stunum hj&aacute; okkum &oslash;llum - fyri sama kostna&eth; &iacute; Hattarv&iacute;k sum &iacute; Niels Finsensg&oslash;tu, at ruskposarnir ver&eth;a heinta&eth;ir hv&oslash;rja viku og at vatn rennur &uacute;r k&oslash;kskranunum &aacute; hv&oslash;rjum morgni.</p> <p>Ta&eth; er so sj&aacute;lvsagt og n&aacute;t&uacute;rligt sum dagurin er lj&oacute;sur og n&aacute;ttin er myrk, solei&eth;is heldur Jens Pauli Heinesen fyri um tveir sm&aacute;dreingir sum berjast &iacute; triologi&acute;uni &ldquo;T&uacute; upphavsins heimur.&rdquo; Teir berjast um allan heim, mestsum fyri at v&aacute;tta hitt &aelig;vinliga aldandi l&iacute;vi&eth;.&nbsp;Fyri viku s&iacute;&eth;an v&oacute;ru persiskar eitursn&aelig;ldur sendar loftvegis um marki&eth; til &Iacute;srael, og &iacute; morgun svara&eth;u &iacute;sraelar aftur, t&aacute;i&eth; teir s&oslash;ktu at herna&eth;arst&oslash;&eth;ini &iacute; Isfahan &iacute; Iran. Landam&oslash;rk vera ikki vird longur, og st&oslash;&eth;an &iacute; heiminum er verri enn hon hevur veri&eth;. &nbsp;Hj&aacute; Jens Paula vann Baltasar &aacute; D&aacute;vidi, men &iacute; eskalerandi bard&oslash;gum tv&oslash;rtur um landam&oslash;rk &iacute; hesum d&oslash;gum eru ta&eth; bert v&aacute;pnasmi&eth;irnir sum hava g&oacute;&eth;ar dagar. So hv&oslash;rt sum bl&oacute;&eth; fl&yacute;tur &iacute; str&iacute;&eth;um streymum &iacute; Ukraina, Gaza, Yemen og a&eth;rar sta&eth;ir, skroyvar ta&eth; upp &iacute; teirra trivaligu peningaboxum. Sj&aacute;lvandi &aacute;virkar hetta eisini eitt fjarskoti&eth; land sum F&oslash;royar, men higartil s&aelig;r ta&eth; ikki &uacute;t til at hava havt st&oacute;rvegis &aacute;virkan &aacute; f&oslash;royska b&uacute;skapin. Okkara fyrimunur er sj&aacute;lvandi, at vit &iacute; st&oacute;ran mun eru matexport&oslash;rar, og t&oslash;rvurin &aacute; mati bara veksur sohv&oslash;rt sum manna&aelig;ttin fj&oslash;lgast. Yvirh&oslash;vur s&aelig;r f&iacute;ggjarliga gongdin hj&aacute; kommununum higartil &iacute; &aacute;r &uacute;t til at vera &aacute; heilt g&oacute;&eth;ari lei&eth;. Rentan er m.a. naka&eth; fallandi aftur eftir eitt lop &oslash;vuta vegin, og har sum naka&eth; av skuld er, er ta&eth; ein skj&oacute;t og g&oacute;&eth; hj&aacute;lp &iacute; rakstrinum.</p> <p>&Iacute; skiftisvirkna&eth;inum millum land og kommunur man eldra&oslash;ki&eth; vera ta&eth;, sum hevur tiki&eth; mestu orkuna hj&aacute; p&oslash;rtunum. Solei&eth;is sum &uacute;tlitini eru fyri broytingum &iacute; demografi&acute;uni, er ney&eth;ugt at fyrireika seg til eina a&eth;ra st&oslash;&eth;u enn hana, vit &iacute; dag hava &aacute;byrgdina av, og t&aacute;i&eth; pensi&oacute;nssjunturin ste&eth;gar &iacute; 2026, kemur st&iacute;gur &iacute; innt&oslash;kuv&oslash;ksturin, me&eth;an &uacute;trei&eth;slurnar halda fram at vaksa vi&eth; sama lag. Rationaliseringar, n&yacute;hugsanir og strukturbroytingar &iacute; f&iacute;ggjarkervinum &aacute; &oslash;kinum vera ein partur av loysnini, og samb&aelig;rt semju er skuldarmarki&eth; hj&aacute; kommununum n&uacute; h&aelig;kka&eth; og br&uacute;karagj&oslash;ldini dagf&oslash;rd. Hesi &aacute;t&oslash;kini einsam&oslash;ll loysa ikki avbj&oacute;&eth;ingina. Ta&eth; hevur veri&eth; uppi og vent at l&aelig;kka botnfr&aacute;dr&aacute;ttin, at beina rentustu&eth;ulin burtur yvir &aacute;ram&aacute;l og at taka kommunurnar &uacute;r skipanini vi&eth; meirvir&eth;isgjaldi. R&oslash;kkur hetta ikki yvir &aacute;r, og ta&eth; ikki ver&eth;ur tiki&eth; til onnur &aacute;t&oslash;k, so kann v&aelig;ntast, at ongi onnur r&aacute;&eth; eru, enn at h&aelig;kka kommunalu skattastigarnar aftur.</p> <p>Annars bendir okkurt &aacute;, at Heilsum&aacute;lar&aacute;&eth;i&eth; hevur valt at var&eth;veita kommunul&aelig;knaskipanina &aacute; lei&eth; solei&eth;is sum hon hevur virka&eth; higartil. Ney&eth;ugt er, at kommunurnar f&aacute;a trygd fyri at hetta ver&eth;ur loysnin tey n&aelig;stu n&oacute;gvu &aacute;rini, solei&eth;is, at til ber at ra&eth;festa yvir t&iacute;&eth;, serliga t&aacute;i&eth; ta&eth; sn&yacute;r seg um &iacute;l&oslash;gur &aacute; &oslash;kinum. Landsst&yacute;ri&eth; arbei&eth;ir &iacute; l&oslash;tuni fyri, eftir tilskundan fr&aacute; Kommunufelagnum, at f&aacute;a sett eina gjaldsskipan &iacute; verk fyri h&uacute;s, sum standa t&oacute;m &iacute; n&oacute;gvum bygdum kring landi&eth;. St&oacute;ri t&oslash;rvurin &aacute; heilsur&oslash;ktarum og heilsuhj&aacute;lparum hevur elvt til, at arbeitt ver&eth;ur vi&eth; eini &ldquo;l&aelig;rlingaskipan&rdquo;, har hesi kunnu koma &iacute; eina l&oslash;narskipan undir &uacute;tb&uacute;gving. Fyri kortum gj&oslash;rdu Mentam&aacute;lar&aacute;&eth;i&eth;, Kommunufelagi&eth; og Sprotin eina fimm &aacute;ra avtalu um at halda fram vi&eth; kostna&eth;arleysu atgongdini hj&aacute; &oslash;llum f&oslash;royingum til talgildu or&eth;ab&oslash;kurnar, sum er ein heimssensati&oacute;n, og hv&oslash;rs vir&eth;i ikki kann yvirmetast &iacute; strembanini eftir at r&oslash;kja, menna og var&eth;veita okkara alra samleika &ndash; m&oacute;&eth;urm&aacute;li&eth;.</p> <p>Kommunurnar eru sum fr&aacute; er li&eth;i&eth; vor&eth;nar ein st&oacute;rur akt&oslash;rur &iacute; f&oslash;royska samfelagnum, ja, so st&oacute;rur, at &aacute;l&iacute;kningin av pers&oacute;nsskatti n&uacute; er trivaligari enn hon &iacute; landsgeiranum. T&iacute; eyglei&eth;a t&aelig;r sj&aacute;lvandi samfelagsgongdina &aacute;haldandi og gera s&aelig;r st&uacute;tt og st&oslash;&eth;ugt metingar um &uacute;tlitini. Vit hava veri&eth; partar av einum &oacute;vanligum og vaksandi h&aacute;konjunkturi &iacute; eitt dr&uacute;gt &aacute;ram&aacute;l, sum er fari&eth; um allar b&iacute;bilskar terminir. Fleiri spyrja helst &iacute; hesum d&oslash;gum: &ldquo;Fer hetta at halda fram &iacute; allar &aelig;vir?&rdquo; Vanliga hava vit liva&eth; vi&eth; st&oacute;rum b&uacute;skaparligum sveiggjum, onkunt&iacute;&eth; so &oacute;gvisligum, at kreppurnar hava tiki&eth; yvir st&yacute;risv&oslash;lin fr&aacute; landsins politisku skipan. Royndirnar &aacute;ttu at havt l&aelig;rt okkum, at til ber at stj&oacute;rna tj&oacute;&eth;ini somiki&eth; skynsamt, at hetta ikki endurtekur seg.</p> <p>St&oslash;&eth;an &iacute; l&oslash;tuni er g&oacute;&eth;, ikki minst g&oacute;&eth;u gongdini &iacute; alivinnuni og st&oacute;rtiknum autonomum uppsj&oacute;varkvotum fyri at takka, sum ikki taka h&aelig;dd fyri l&iacute;vfr&oslash;&eth;ini. Kortini s&aelig;st gl&aelig;man fr&aacute; &aacute;varingarlampum, sum bo&eth;a fr&aacute;, at stig mega takast naka&eth; skj&oacute;tt. Politiski retorikkurin er eisini farin at l&iacute;kjast honum &iacute; &aacute;ttati&aacute;runum, t&aacute;i&eth; so at siga alt bar til, bara eitt sveimandi hugflog setti m&oslash;rkini, &aacute;&eth;renn alt f&oacute;r &uacute;t av &oslash;rvarendanum. &Iacute; ramasta &aacute;lvara renna menn n&uacute; fram &aacute; mi&eth;latorg vi&eth; milliarda&iacute;l&oslash;gum, i&eth; hava sum fremsta endam&aacute;l at t&oslash;la veljarafj&oslash;ldina. Vit flyta &iacute; alt st&oslash;rri mun arbei&eth;smegi uttaneftir inn &aacute; arbei&eth;smarkna&eth;in, me&eth;an tali&eth; av almennum l&oslash;ntakarum &iacute; F&oslash;royum er vaksi&eth; vi&eth; 4 t&uacute;sund starvsf&oacute;lkum bara &iacute; hesari &oslash;ldini. &Uacute;r sl&oslash;kum 7 upp &iacute; sl&oslash;k 11 t&uacute;sund starvsf&oacute;lk s&iacute;&eth;an &aacute;r 2000.</p> <p>Me&eth;an kuta&eth; var&eth; av donsku r&iacute;kisveitingini, t&iacute; hon m.a. var ein b&aacute;gi fyri b&uacute;skapin, er st&oslash;&eth;an hon, at landskassin &ndash; dagligi samfelagsraksturin &ndash; er vor&eth;in n&oacute;gv meiri heftur at einum n&yacute;ggjum &ldquo;blokki&rdquo; &ndash; sum er ein sveipur av partafelagsskatti, kapitalvinningsskatti, forskatting av pensi&oacute;num, gj&oslash;ldum &aacute; ali- &amp; fiskivinnu svarandi til &aacute; lei&eth; 2,3 milliardir kr&oacute;nur &iacute; 2023 - &iacute; mun til &aacute; lei&eth; 200 milli&oacute;nir kr&oacute;nur &iacute; 2010. F&aelig;, sum &aacute;tti at veri&eth; lagt til s&iacute;&eth;is &iacute; einum institutionalisera&eth;um b&uacute;skapargrunni &ndash; fundera&eth;ur &iacute; St&yacute;risskipan F&oslash;roya &ndash; til at taka, t&aacute; &aacute;ney&eth;ir v&oacute;ru &aacute; hesum. L&oslash;gtingsf&iacute;ggjarl&oacute;gin koyrir vi&eth; halli &iacute; bestu t&iacute;&eth;um og tr&yacute;st er &aacute; ketlunum allar sta&eth;ir. H&uacute;sapr&iacute;sirnir vaksa, b&uacute;sta&eth;arney&eth;in l&iacute;ka og best kenna kommunurnar til tr&yacute;sti&eth; &aacute; dagstovna- og sk&uacute;la&oslash;kinum og eisini &iacute; barnaverndunum.</p> <p>&Oslash;ll hava uppibori&eth; eina h&oacute;skiliga l&oslash;n fyri s&iacute;tt dagliga str&iacute;&eth;. Lat ongan iva vera um ta&eth;. L&oslash;narsamr&aacute;&eth;ingarnar, sum n&uacute; hava veri&eth;, fara at merkjast &iacute; rakstrinum hj&aacute; kommununum, og ivaleyst flyta t&aelig;r seg eisini yvir &aacute; privata arbei&eth;smarkna&eth;in, sum vi&eth; t&iacute;&eth;ini kann f&aacute;a avbj&oacute;&eth;ingar vi&eth; kappingarf&oslash;rinum &aacute; innan- og uttanlendis markna&eth;um. Burtur&uacute;r hesum kann eisini koma, at vinnuligir sp&iacute;rar k&oacute;dna, og at vit f&aacute;a pr&iacute;sv&oslash;kstur og eitt h&aelig;gri kostna&eth;arst&oslash;&eth;i hj&aacute; h&uacute;sarhaldunum.</p> <p>St&oslash;&eth;an er ikki ring &ndash; &iacute; l&oslash;tuni er hon g&oacute;&eth; - men kortini m&aacute; ta&eth; gj&oslash;tlast til mi&eth;is vi&eth; skynsemi, annars kann ta&eth; vera, at vit skapa okkum okkara egnu kreppu, og ta&eth; ber v&aelig;l til, - somiki&eth; hava vit roynt &aacute;&eth;ur. Kommunurnar eiga eisini at ansa s&aelig;r &iacute; b&uacute;skaparliga hitanum, ta&eth; merkir ikki at vit sleppa framskr&uacute;vuni, men heldur, at siglt ver&eth;ur alt eftir hvussu b&uacute;skaparliga ve&eth;urlagi&eth; n&uacute; einafer&eth; h&aacute;ttar s&aelig;r.</p> <p>Felag okkara er sett &iacute; ver&eth;ina til ta&eth; at verja sta&eth;bundna f&oacute;lkar&aelig;&eth;i&eth;. Hetta krevur dyggar stavnab&uacute;gvar, og teir veit eg at kommunurnar eiga. Ta&eth; var m&aelig;r ein sera st&oacute;rur hei&eth;ur at ver&eth;a valdur forma&eth;ur &iacute; felagnum fyri g&oacute;&eth;um &aacute;ri s&iacute;&eth;an, og t&aacute;i&eth; hetta er seinasti a&eth;alfundurin &iacute; hesum valskei&eth;num, fari eg hjartaliga at takka &oslash;llum, sum eg havi samvirka&eth; vi&eth; hesa t&iacute;&eth;ina. H&oacute;ast mangan str&aelig;vi&eth;, hevur ta&eth; givi&eth; g&oacute;&eth;an &iacute;bl&aacute;stur &iacute; gerandisdegnum &ndash; v&oacute;nandi til frama fyri Kommunufelagi&eth; l&iacute;ka.</p> <p>Tr&yacute;st er &aacute; f&oacute;lkar&aelig;&eth;isligu hugsanini um allan heim &iacute; dag, ta&eth; st&oslash;rri er okkara lutur at verja ta&eth; sivilisera&eth;a samfelagi&eth; vi&eth; tr&iacute;b&yacute;tta valdinum. Ella sum politiski giganturin Winston Churchill t&oacute;k til: &quot;F&oacute;lkar&aelig;&eth;i er burtur&uacute;r hitt &uacute;ssaligasta ambo&eth;i&eth; til tess at stj&oacute;rna einum samfelag, altso, t&aacute;i&eth; man s&aelig;r burtur fr&aacute; &oslash;llum &oslash;&eth;rum politiskum ambo&eth;um sum eru til at taka.&rdquo; &Oslash;ll alternativini eru verri enn demokrati&acute;i&eth;, sum eisini vit &iacute; Kommunufelagnum hava skyldu til at verja, l&iacute;kamiki&eth; hvussu v&iacute;kir og vendir.</p> <p>&Iacute; heyst - 12. november - ver&eth;ur bismarin hj&aacute; veljarunum enn einafer&eth; hongdur upp undir bitar kring landi&eth;. T&aacute; f&aelig;st at vita, hv&oslash;r i&eth; rakk um g&aacute;ttina, og hv&oslash;r i&eth; sn&aacute;va&eth;i &aacute; v&aacute;gsk&aacute;lini. Ivaleyst vera mong av andlitunum n&yacute;ggj vi&eth; hetta h&oslash;vi&eth; um eitt &aacute;r, ta&eth; er eisini ein partur av hinum afturvendandi katharsis, sum eisini er ein partur av ney&eth;ugu politisku endurn&yacute;ggjanini &iacute; einum f&oacute;lkar&aelig;&eth;i.</p> <p>Takk &oslash;ll somul fyri eitt happadr&uacute;gt valskei&eth; higartil og enn einafer&eth; ein serlig t&oslash;kk til tykkum &iacute; fyrisiting felagsins, sum hava veri&eth; okkum &iacute; formansskapinum, og okkum &oslash;llum, so v&aelig;l til hj&aacute;lpar s&iacute;&eth;an &aacute;rsskifti&eth; 2020/21.</p> <p>Hjartaliga takk fyri m&oslash;guleikan og g&oacute;&eth;a eydnu og bl&iacute;&eth;an byr, t&aacute;i&eth; flestu tykkara, kann eg &aelig;tla, fara at standa andlit til andlits vi&eth; veljaran fram eftir heystinum seinri &iacute; &aacute;r.</p> <p>Takk.</p> <p>ES: Vi&eth;t&oslash;kubroytingarnar &iacute; uppskoti v&oacute;ru samtyktar &aacute; a&eth;alfundinum.</p> <p><strong>T&oacute;rbj&oslash;rn Jacobsen, forma&eth;ur</strong></p> <p>&nbsp;</p>
Item.Tekstur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Tekstur.NameSystem.StringTekstur
Item.Tekstur.SystemNameSystem.StringTekstur
Item.Tekstur.TypeSystem.StringRich text
Item.Tekstur.ValueSystem.String<p><em><strong>R&oslash;&eth;an sum forma&eth;urin &iacute; Kommunufelagnum flutti fram &aacute; &aacute;rsa&eth;alfundi felagsins &iacute; gj&aacute;r.</strong></em></p> <p>&rdquo;Ta&eth; er sum at f&aacute;a navaran ni&eth;ur &iacute;gj&oslash;gnum eina har&eth;a fj&oslash;l.&rdquo; Solei&eth;is t&oacute;k Max Weber einafer&eth; til, ma&eth;urin sum lat fr&aacute; s&aelig;r &rdquo;Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus&rdquo;, t&aacute; i&eth; hann umr&oslash;ddi politisk vi&eth;urskifti, og Heini &iacute; Kunoy t&oacute;k ofta til av tingsins r&oslash;&eth;arapalli, at ta&eth;, at f&aacute;ast vi&eth; politikk, var sum at arbei&eth;a &iacute; einum gr&oacute;tbroti, man ver&eth;ur ongant&iacute;&eth; li&eth;ugur. Aeternum opus. Ors&oslash;kin er, at kringumst&oslash;&eth;urnar broytast javnt og samt, og t&aacute;i&eth; eitt m&aacute;l er rokki&eth;, mi&eth;ar t&uacute; eftir t&iacute; n&aelig;sta. Politikkur er sum ein kringekja, i&eth; ongant&iacute;&eth; svevur. Ongin f&aelig;r heldur ste&eth;ga&eth; henni &aacute; lei&eth;ini fram.</p> <p>H&aacute;ttvirda samkoma. H&aacute;ttvirdu borgarstj&oacute;rar og b&yacute;- og bygdar&aacute;&eth;slimir. Hjartaliga v&aelig;lkomin til hendan a&eth;alfundin hj&aacute; Kommunufelagnum, sum er hin ellinti &iacute; r&oslash;&eth;ini, s&iacute;&eth;an allar kommunurnar &iacute; landinum gj&oslash;rdust partar av einum og sama felag &iacute; 2014.</p> <p>Ein kona spurdi meg n&uacute; ein dagin, um Kommunufelagi&eth; bert var ein verjusamgonga, sum ongar visi&oacute;nir og &aelig;tlanir hevur? Svari&eth; var, at vit r&uacute;ma b&aacute;&eth;um. 29 kommunur hava hv&oslash;r &iacute; s&aelig;r s&iacute;na egnu visi&oacute;n, og samtaki&eth; &ndash; Kommunufelagi&eth; &ndash; skal andvegis &oslash;&eth;rum myndugleikum tryggja, at ta&eth; ikki ver&eth;ur s&oslash;kt at m&oslash;guleikanum at fremja verk samsvarandi visi&oacute;nunum kring um landi&eth;. Kommunurnar eru frams&oacute;kni bulurin undir f&oslash;royska samfelagnum &aacute; flestu m&oacute;tum, og Kommunufelagi&eth; kann kallast ein verjusamgonga, t&aacute;i&eth; ta&eth; sn&yacute;r seg um at verja okkara politiska fr&aelig;lsi &iacute;m&oacute;ti &aacute;lopum uttaneftir.</p> <p>Kommunuval ver&eth;ur 12. november &iacute; &aacute;r, og harvi&eth; er hetta seinasti a&eth;alfundur felagsins &iacute; hesum valskei&eth;num. Vit b&aacute;&eth;ir He&eth;in hava siti&eth; &iacute; formansskapinum hetta skei&eth;i&eth; og lupu um borg &aacute; h&aacute;lvari lei&eth;. Honum takki eg fyri sera gott samstarv, og fari eg eisini at n&yacute;ta h&oslash;vi&eth; at takka KAF-formanninum og ikki minst fyrisiting okkara, vi&eth; Ey&eth;uni Christansen, lei&eth;togara, &aacute; odda, fyri vala verk og hendinga gott samstarv.</p> <p>Kommunufelagi&eth; fylti 10 &aacute;r fyri kortum. &Aacute; a&eth;alfundinum &iacute; 2023 &ndash; fyri einum &aacute;ri s&iacute;&eth;an - var&eth; kunngj&oslash;rt, at hetta t&iacute;&eth;arm&aacute;l setti undir, at ein eftirmeting var&eth; gj&oslash;rd av vi&eth;t&oslash;kum felagsins, sum av g&oacute;&eth;um grundum v&oacute;ru &aacute;virka&eth;ar av samanleggingini millum Kommunusamskipan F&oslash;roya og F&oslash;roya Kommunufelag vi&eth; virkna&eth;i fr&aacute; 1. januar 2014.</p> <p>Yvirskipa&eth;i bj&aacute;lkin &iacute; arbei&eth;num hevur veri&eth; at demokratisera felagi&eth;. Hesi 10 &aacute;rini hava ta&eth; t.d. bert veri&eth; 13 borgarstj&oacute;rar &ndash; av 29 &ndash; sum hava havt m&oslash;guleika fyri at m&oslash;ta &aacute; st&yacute;risfundum. Ta&eth; er n&uacute; broytt, &aacute; eykaa&eth;alfundi &iacute; desember &iacute; fj&oslash;r, og v&oacute;nandi f&aacute;a a&eth;rar vi&eth;t&oslash;kubroytingar &iacute; uppskoti ney&eth;ugu undirt&oslash;kuna &aacute; a&eth;alfundinum &iacute; dag, solei&eth;is, at felagi&eth; stendur vi&eth; dyggum f&oacute;tafesti &aacute; einum tryggum palli tey n&aelig;stu n&oacute;gvu &aacute;rini. Onki er meiri ey&eth;s&yacute;nt enn ta&eth;, at t&oslash;rvurin &aacute; einum magnmiklum kommunufelag bara fer at &oslash;kjast vi&eth; t&iacute;&eth;ini. &Iacute; eftirmetingarb&oacute;lkinum hava siti&eth; He&eth;in Mortensen, Per Martin Gregersen, Ey&eth;un Christiansen, Janus Haraldsen og eg sj&aacute;lvur.</p> <p>&Iacute; samfelagshierarkinum standa kommunurnar undir l&oacute;ggevandi valdinum sum velur &uacute;tinnandi valdi&eth;. Bulurin er Kommunust&yacute;risl&oacute;gin, men kommunurnar skulu &iacute; gerandisdegnum eisini fyrihalda seg til alt fleiri l&oacute;gir, n&uacute; so n&oacute;gv h&oslash;pi eru l&oslash;gd &uacute;t til teirra at reka. &Iacute; so m&aacute;ta m&aacute; felagi&eth; st&oslash;&eth;ugt vera &aacute; var&eth;haldi solei&eth;is, at vit ikki ver&eth;a tikin &aacute; b&uacute;ri, t&aacute;i&eth; l&oacute;gir ver&eth;a broyttar.</p> <p>Av g&oacute;&eth;um grundum er n&oacute;gv samskifti millum F&oslash;roya landsst&yacute;ri og Kommunufelagi&eth;. H&oacute;ast &oacute;samd um staklutir, so hevur ta&eth; sj&aacute;ldan, fyri ikki at siga ongant&iacute;&eth;, veri&eth; betri dialogur millum partarnar enn undir sitandi landsst&yacute;rissamgongu. Partarnir vita av hv&oslash;rjum &oslash;&eth;rum og tosa vi&eth; hv&oslash;nn annan, t&aacute;i&eth; ta&eth; ver&eth;ur hildi&eth; ney&eth;ugt. Fleiri av politisku lyftunum hj&aacute; samgonguni &aacute;virka&eth;u av g&oacute;&eth;um grundum f&iacute;ggjarst&oslash;&eth;una hj&aacute; kommununum, men ta&eth; hevur higartil &iacute; flestu f&oslash;rum eydnast okkum at f&aacute;a javna&eth; missin aftur, t&aacute;i&eth; &aacute;t&oslash;kini v&oacute;ru sett &iacute; verk. L&oslash;narlyft, t&oslash;kugj&oslash;ld, vei&eth;igj&oslash;ld eru d&oslash;mi um ta&eth;.</p> <p>&Iacute; n&aelig;stum kann v&aelig;ntast, at m&aacute;li&eth; um 37 t&iacute;ma arbei&eth;sviku kemur fyri aftur, og l&iacute;kamiki&eth; hvat i&eth; man meinar um ta&eth; m&aacute;li&eth;, kemur ta&eth; at hava f&iacute;ggjarligar avlei&eth;ingar fyri kommunurnar. B&uacute;skapardeildin hj&aacute; Kommunufelagnum hevur rokna&eth; seg fram til, at samla&eth;a langt&iacute;&eth;ar&aacute;virkanin, um m&aacute;li&eth; ver&eth;ur framt, ver&eth;ur ein kostna&eth;ur &aacute; 613 milli&oacute;nir kr&oacute;nur &iacute; dagsf&aelig;i, og av hesum eiga kommunurnar 205 milli&oacute;nir kr&oacute;nur. Eisini &iacute; hesum m&aacute;linum er felagi&eth; b&uacute;gvi&eth; til at verja tey kommunalu &aacute;hugam&aacute;lini.</p> <p>Ta&eth; er ikki ov n&oacute;gv sagt, n&uacute; so n&oacute;gv er lagt &uacute;t til kommunurnar at reka, at hesar eru tann veruligi stabilisatorurin hj&aacute; borgarunum &iacute; F&oslash;royum. F&oacute;lki&eth; kennir seg v&aelig;l n&aelig;rri hinum kommunala geiranum heldur enn landsgeiranum. Styttri er millum partarnar og ta&eth; skj&oacute;tari kunnu avbj&oacute;&eth;ingar takast upp til vi&eth;ger&eth;ar og loysast &oslash;llum til frama. Um somu t&iacute;&eth; sum kommunurnar hv&oslash;r &iacute; s&aelig;r hava eina framt&iacute;&eth;arsj&oacute;n um s&iacute;tt egna l&iacute;v, skal Kommunufelagi&eth; st&oslash;&eth;ugt standa sum garanturin fyri, at onnur ikki leggja okkum f&oacute;tonglar &iacute; vegin.</p> <p>Kommunufelagi&eth; luttekur millum onnur &aacute;hugam&aacute;l &iacute; einum orkub&oacute;lki, sum landsst&yacute;ri&eth; hevur sett ni&eth;ur, og fyrstu &uacute;rslitini s&iacute;ggjast n&uacute; aftur &iacute; broytingaruppskoti til Elveitingarl&oacute;gina sum liggur &iacute; tinginum. B&oacute;lkurin heldur fram hagartil komi&eth; er &aacute; m&aacute;l, og ongin skal ivast &iacute; at kommunalu umbo&eth;ini til eina og hv&oslash;rja t&iacute;&eth; mi&eth;a eftir optimalum rationellum loysnum, samstundis sum vit st&uacute;tt og st&oslash;&eth;ugt taka h&aelig;dd fyri &aacute;hugam&aacute;lunum hj&aacute; orkufelagi okkara &ndash; SEV. S&oslash;gan hj&aacute; SEV er s&oslash;gan hj&aacute; v&aelig;lfer&eth;arsamfelagnum &iacute; F&oslash;royum. S&oslash;gan um t&aelig;r moderna&eth;u F&oslash;royar. Ta&eth; mega vit ongant&iacute;&eth; gloyma, h&oacute;ast alt &iacute; dag kennist okkum so makaleyst. 5&acute;mannab&oacute;lkurin, sum &iacute; s&iacute;nari t&iacute;&eth; var&eth; valdur til tess at vi&eth;gera SEV&acute;bygna&eth;in, hevur veri&eth; ov l&iacute;ti&eth; virkin, men hann fer eftir a&eth;alfundin at seta fer&eth; &aacute; arbei&eth;i&eth; aftur.</p> <p>Ta&eth; kemur fyri at ennt&aacute; onkur samfelagsfr&oslash;&eth;ingur heldur, at kommunurnar &aacute;ttu at veri&eth; foyktar endaliga av j&oslash;r&eth;ini. F&aacute;i ikki veri&eth; meiri &oacute;samdur. Umframt at tryggja ney&eth;ugu og fundamentalu undirst&oslash;&eth;una &iacute; gerandisl&iacute;vinum hj&aacute; f&oslash;royingum vera dagstovnar, eldrar&oslash;kt, sk&uacute;lar, karmar um fr&iacute;t&iacute;&eth;arl&iacute;vi&eth; hj&aacute; f&oacute;lki etc. skipa&eth; &iacute; kommunalum regi, og ikki minst er ta&eth; ein kommunalur leikur burturav, at ravmagn st&oslash;&eth;ugt kemur &uacute;t &iacute; slitlarnar &aacute; br&oacute;stunum hj&aacute; okkum &oslash;llum - fyri sama kostna&eth; &iacute; Hattarv&iacute;k sum &iacute; Niels Finsensg&oslash;tu, at ruskposarnir ver&eth;a heinta&eth;ir hv&oslash;rja viku og at vatn rennur &uacute;r k&oslash;kskranunum &aacute; hv&oslash;rjum morgni.</p> <p>Ta&eth; er so sj&aacute;lvsagt og n&aacute;t&uacute;rligt sum dagurin er lj&oacute;sur og n&aacute;ttin er myrk, solei&eth;is heldur Jens Pauli Heinesen fyri um tveir sm&aacute;dreingir sum berjast &iacute; triologi&acute;uni &ldquo;T&uacute; upphavsins heimur.&rdquo; Teir berjast um allan heim, mestsum fyri at v&aacute;tta hitt &aelig;vinliga aldandi l&iacute;vi&eth;.&nbsp;Fyri viku s&iacute;&eth;an v&oacute;ru persiskar eitursn&aelig;ldur sendar loftvegis um marki&eth; til &Iacute;srael, og &iacute; morgun svara&eth;u &iacute;sraelar aftur, t&aacute;i&eth; teir s&oslash;ktu at herna&eth;arst&oslash;&eth;ini &iacute; Isfahan &iacute; Iran. Landam&oslash;rk vera ikki vird longur, og st&oslash;&eth;an &iacute; heiminum er verri enn hon hevur veri&eth;. &nbsp;Hj&aacute; Jens Paula vann Baltasar &aacute; D&aacute;vidi, men &iacute; eskalerandi bard&oslash;gum tv&oslash;rtur um landam&oslash;rk &iacute; hesum d&oslash;gum eru ta&eth; bert v&aacute;pnasmi&eth;irnir sum hava g&oacute;&eth;ar dagar. So hv&oslash;rt sum bl&oacute;&eth; fl&yacute;tur &iacute; str&iacute;&eth;um streymum &iacute; Ukraina, Gaza, Yemen og a&eth;rar sta&eth;ir, skroyvar ta&eth; upp &iacute; teirra trivaligu peningaboxum. Sj&aacute;lvandi &aacute;virkar hetta eisini eitt fjarskoti&eth; land sum F&oslash;royar, men higartil s&aelig;r ta&eth; ikki &uacute;t til at hava havt st&oacute;rvegis &aacute;virkan &aacute; f&oslash;royska b&uacute;skapin. Okkara fyrimunur er sj&aacute;lvandi, at vit &iacute; st&oacute;ran mun eru matexport&oslash;rar, og t&oslash;rvurin &aacute; mati bara veksur sohv&oslash;rt sum manna&aelig;ttin fj&oslash;lgast. Yvirh&oslash;vur s&aelig;r f&iacute;ggjarliga gongdin hj&aacute; kommununum higartil &iacute; &aacute;r &uacute;t til at vera &aacute; heilt g&oacute;&eth;ari lei&eth;. Rentan er m.a. naka&eth; fallandi aftur eftir eitt lop &oslash;vuta vegin, og har sum naka&eth; av skuld er, er ta&eth; ein skj&oacute;t og g&oacute;&eth; hj&aacute;lp &iacute; rakstrinum.</p> <p>&Iacute; skiftisvirkna&eth;inum millum land og kommunur man eldra&oslash;ki&eth; vera ta&eth;, sum hevur tiki&eth; mestu orkuna hj&aacute; p&oslash;rtunum. Solei&eth;is sum &uacute;tlitini eru fyri broytingum &iacute; demografi&acute;uni, er ney&eth;ugt at fyrireika seg til eina a&eth;ra st&oslash;&eth;u enn hana, vit &iacute; dag hava &aacute;byrgdina av, og t&aacute;i&eth; pensi&oacute;nssjunturin ste&eth;gar &iacute; 2026, kemur st&iacute;gur &iacute; innt&oslash;kuv&oslash;ksturin, me&eth;an &uacute;trei&eth;slurnar halda fram at vaksa vi&eth; sama lag. Rationaliseringar, n&yacute;hugsanir og strukturbroytingar &iacute; f&iacute;ggjarkervinum &aacute; &oslash;kinum vera ein partur av loysnini, og samb&aelig;rt semju er skuldarmarki&eth; hj&aacute; kommununum n&uacute; h&aelig;kka&eth; og br&uacute;karagj&oslash;ldini dagf&oslash;rd. Hesi &aacute;t&oslash;kini einsam&oslash;ll loysa ikki avbj&oacute;&eth;ingina. Ta&eth; hevur veri&eth; uppi og vent at l&aelig;kka botnfr&aacute;dr&aacute;ttin, at beina rentustu&eth;ulin burtur yvir &aacute;ram&aacute;l og at taka kommunurnar &uacute;r skipanini vi&eth; meirvir&eth;isgjaldi. R&oslash;kkur hetta ikki yvir &aacute;r, og ta&eth; ikki ver&eth;ur tiki&eth; til onnur &aacute;t&oslash;k, so kann v&aelig;ntast, at ongi onnur r&aacute;&eth; eru, enn at h&aelig;kka kommunalu skattastigarnar aftur.</p> <p>Annars bendir okkurt &aacute;, at Heilsum&aacute;lar&aacute;&eth;i&eth; hevur valt at var&eth;veita kommunul&aelig;knaskipanina &aacute; lei&eth; solei&eth;is sum hon hevur virka&eth; higartil. Ney&eth;ugt er, at kommunurnar f&aacute;a trygd fyri at hetta ver&eth;ur loysnin tey n&aelig;stu n&oacute;gvu &aacute;rini, solei&eth;is, at til ber at ra&eth;festa yvir t&iacute;&eth;, serliga t&aacute;i&eth; ta&eth; sn&yacute;r seg um &iacute;l&oslash;gur &aacute; &oslash;kinum. Landsst&yacute;ri&eth; arbei&eth;ir &iacute; l&oslash;tuni fyri, eftir tilskundan fr&aacute; Kommunufelagnum, at f&aacute;a sett eina gjaldsskipan &iacute; verk fyri h&uacute;s, sum standa t&oacute;m &iacute; n&oacute;gvum bygdum kring landi&eth;. St&oacute;ri t&oslash;rvurin &aacute; heilsur&oslash;ktarum og heilsuhj&aacute;lparum hevur elvt til, at arbeitt ver&eth;ur vi&eth; eini &ldquo;l&aelig;rlingaskipan&rdquo;, har hesi kunnu koma &iacute; eina l&oslash;narskipan undir &uacute;tb&uacute;gving. Fyri kortum gj&oslash;rdu Mentam&aacute;lar&aacute;&eth;i&eth;, Kommunufelagi&eth; og Sprotin eina fimm &aacute;ra avtalu um at halda fram vi&eth; kostna&eth;arleysu atgongdini hj&aacute; &oslash;llum f&oslash;royingum til talgildu or&eth;ab&oslash;kurnar, sum er ein heimssensati&oacute;n, og hv&oslash;rs vir&eth;i ikki kann yvirmetast &iacute; strembanini eftir at r&oslash;kja, menna og var&eth;veita okkara alra samleika &ndash; m&oacute;&eth;urm&aacute;li&eth;.</p> <p>Kommunurnar eru sum fr&aacute; er li&eth;i&eth; vor&eth;nar ein st&oacute;rur akt&oslash;rur &iacute; f&oslash;royska samfelagnum, ja, so st&oacute;rur, at &aacute;l&iacute;kningin av pers&oacute;nsskatti n&uacute; er trivaligari enn hon &iacute; landsgeiranum. T&iacute; eyglei&eth;a t&aelig;r sj&aacute;lvandi samfelagsgongdina &aacute;haldandi og gera s&aelig;r st&uacute;tt og st&oslash;&eth;ugt metingar um &uacute;tlitini. Vit hava veri&eth; partar av einum &oacute;vanligum og vaksandi h&aacute;konjunkturi &iacute; eitt dr&uacute;gt &aacute;ram&aacute;l, sum er fari&eth; um allar b&iacute;bilskar terminir. Fleiri spyrja helst &iacute; hesum d&oslash;gum: &ldquo;Fer hetta at halda fram &iacute; allar &aelig;vir?&rdquo; Vanliga hava vit liva&eth; vi&eth; st&oacute;rum b&uacute;skaparligum sveiggjum, onkunt&iacute;&eth; so &oacute;gvisligum, at kreppurnar hava tiki&eth; yvir st&yacute;risv&oslash;lin fr&aacute; landsins politisku skipan. Royndirnar &aacute;ttu at havt l&aelig;rt okkum, at til ber at stj&oacute;rna tj&oacute;&eth;ini somiki&eth; skynsamt, at hetta ikki endurtekur seg.</p> <p>St&oslash;&eth;an &iacute; l&oslash;tuni er g&oacute;&eth;, ikki minst g&oacute;&eth;u gongdini &iacute; alivinnuni og st&oacute;rtiknum autonomum uppsj&oacute;varkvotum fyri at takka, sum ikki taka h&aelig;dd fyri l&iacute;vfr&oslash;&eth;ini. Kortini s&aelig;st gl&aelig;man fr&aacute; &aacute;varingarlampum, sum bo&eth;a fr&aacute;, at stig mega takast naka&eth; skj&oacute;tt. Politiski retorikkurin er eisini farin at l&iacute;kjast honum &iacute; &aacute;ttati&aacute;runum, t&aacute;i&eth; so at siga alt bar til, bara eitt sveimandi hugflog setti m&oslash;rkini, &aacute;&eth;renn alt f&oacute;r &uacute;t av &oslash;rvarendanum. &Iacute; ramasta &aacute;lvara renna menn n&uacute; fram &aacute; mi&eth;latorg vi&eth; milliarda&iacute;l&oslash;gum, i&eth; hava sum fremsta endam&aacute;l at t&oslash;la veljarafj&oslash;ldina. Vit flyta &iacute; alt st&oslash;rri mun arbei&eth;smegi uttaneftir inn &aacute; arbei&eth;smarkna&eth;in, me&eth;an tali&eth; av almennum l&oslash;ntakarum &iacute; F&oslash;royum er vaksi&eth; vi&eth; 4 t&uacute;sund starvsf&oacute;lkum bara &iacute; hesari &oslash;ldini. &Uacute;r sl&oslash;kum 7 upp &iacute; sl&oslash;k 11 t&uacute;sund starvsf&oacute;lk s&iacute;&eth;an &aacute;r 2000.</p> <p>Me&eth;an kuta&eth; var&eth; av donsku r&iacute;kisveitingini, t&iacute; hon m.a. var ein b&aacute;gi fyri b&uacute;skapin, er st&oslash;&eth;an hon, at landskassin &ndash; dagligi samfelagsraksturin &ndash; er vor&eth;in n&oacute;gv meiri heftur at einum n&yacute;ggjum &ldquo;blokki&rdquo; &ndash; sum er ein sveipur av partafelagsskatti, kapitalvinningsskatti, forskatting av pensi&oacute;num, gj&oslash;ldum &aacute; ali- &amp; fiskivinnu svarandi til &aacute; lei&eth; 2,3 milliardir kr&oacute;nur &iacute; 2023 - &iacute; mun til &aacute; lei&eth; 200 milli&oacute;nir kr&oacute;nur &iacute; 2010. F&aelig;, sum &aacute;tti at veri&eth; lagt til s&iacute;&eth;is &iacute; einum institutionalisera&eth;um b&uacute;skapargrunni &ndash; fundera&eth;ur &iacute; St&yacute;risskipan F&oslash;roya &ndash; til at taka, t&aacute; &aacute;ney&eth;ir v&oacute;ru &aacute; hesum. L&oslash;gtingsf&iacute;ggjarl&oacute;gin koyrir vi&eth; halli &iacute; bestu t&iacute;&eth;um og tr&yacute;st er &aacute; ketlunum allar sta&eth;ir. H&uacute;sapr&iacute;sirnir vaksa, b&uacute;sta&eth;arney&eth;in l&iacute;ka og best kenna kommunurnar til tr&yacute;sti&eth; &aacute; dagstovna- og sk&uacute;la&oslash;kinum og eisini &iacute; barnaverndunum.</p> <p>&Oslash;ll hava uppibori&eth; eina h&oacute;skiliga l&oslash;n fyri s&iacute;tt dagliga str&iacute;&eth;. Lat ongan iva vera um ta&eth;. L&oslash;narsamr&aacute;&eth;ingarnar, sum n&uacute; hava veri&eth;, fara at merkjast &iacute; rakstrinum hj&aacute; kommununum, og ivaleyst flyta t&aelig;r seg eisini yvir &aacute; privata arbei&eth;smarkna&eth;in, sum vi&eth; t&iacute;&eth;ini kann f&aacute;a avbj&oacute;&eth;ingar vi&eth; kappingarf&oslash;rinum &aacute; innan- og uttanlendis markna&eth;um. Burtur&uacute;r hesum kann eisini koma, at vinnuligir sp&iacute;rar k&oacute;dna, og at vit f&aacute;a pr&iacute;sv&oslash;kstur og eitt h&aelig;gri kostna&eth;arst&oslash;&eth;i hj&aacute; h&uacute;sarhaldunum.</p> <p>St&oslash;&eth;an er ikki ring &ndash; &iacute; l&oslash;tuni er hon g&oacute;&eth; - men kortini m&aacute; ta&eth; gj&oslash;tlast til mi&eth;is vi&eth; skynsemi, annars kann ta&eth; vera, at vit skapa okkum okkara egnu kreppu, og ta&eth; ber v&aelig;l til, - somiki&eth; hava vit roynt &aacute;&eth;ur. Kommunurnar eiga eisini at ansa s&aelig;r &iacute; b&uacute;skaparliga hitanum, ta&eth; merkir ikki at vit sleppa framskr&uacute;vuni, men heldur, at siglt ver&eth;ur alt eftir hvussu b&uacute;skaparliga ve&eth;urlagi&eth; n&uacute; einafer&eth; h&aacute;ttar s&aelig;r.</p> <p>Felag okkara er sett &iacute; ver&eth;ina til ta&eth; at verja sta&eth;bundna f&oacute;lkar&aelig;&eth;i&eth;. Hetta krevur dyggar stavnab&uacute;gvar, og teir veit eg at kommunurnar eiga. Ta&eth; var m&aelig;r ein sera st&oacute;rur hei&eth;ur at ver&eth;a valdur forma&eth;ur &iacute; felagnum fyri g&oacute;&eth;um &aacute;ri s&iacute;&eth;an, og t&aacute;i&eth; hetta er seinasti a&eth;alfundurin &iacute; hesum valskei&eth;num, fari eg hjartaliga at takka &oslash;llum, sum eg havi samvirka&eth; vi&eth; hesa t&iacute;&eth;ina. H&oacute;ast mangan str&aelig;vi&eth;, hevur ta&eth; givi&eth; g&oacute;&eth;an &iacute;bl&aacute;stur &iacute; gerandisdegnum &ndash; v&oacute;nandi til frama fyri Kommunufelagi&eth; l&iacute;ka.</p> <p>Tr&yacute;st er &aacute; f&oacute;lkar&aelig;&eth;isligu hugsanini um allan heim &iacute; dag, ta&eth; st&oslash;rri er okkara lutur at verja ta&eth; sivilisera&eth;a samfelagi&eth; vi&eth; tr&iacute;b&yacute;tta valdinum. Ella sum politiski giganturin Winston Churchill t&oacute;k til: &quot;F&oacute;lkar&aelig;&eth;i er burtur&uacute;r hitt &uacute;ssaligasta ambo&eth;i&eth; til tess at stj&oacute;rna einum samfelag, altso, t&aacute;i&eth; man s&aelig;r burtur fr&aacute; &oslash;llum &oslash;&eth;rum politiskum ambo&eth;um sum eru til at taka.&rdquo; &Oslash;ll alternativini eru verri enn demokrati&acute;i&eth;, sum eisini vit &iacute; Kommunufelagnum hava skyldu til at verja, l&iacute;kamiki&eth; hvussu v&iacute;kir og vendir.</p> <p>&Iacute; heyst - 12. november - ver&eth;ur bismarin hj&aacute; veljarunum enn einafer&eth; hongdur upp undir bitar kring landi&eth;. T&aacute; f&aelig;st at vita, hv&oslash;r i&eth; rakk um g&aacute;ttina, og hv&oslash;r i&eth; sn&aacute;va&eth;i &aacute; v&aacute;gsk&aacute;lini. Ivaleyst vera mong av andlitunum n&yacute;ggj vi&eth; hetta h&oslash;vi&eth; um eitt &aacute;r, ta&eth; er eisini ein partur av hinum afturvendandi katharsis, sum eisini er ein partur av ney&eth;ugu politisku endurn&yacute;ggjanini &iacute; einum f&oacute;lkar&aelig;&eth;i.</p> <p>Takk &oslash;ll somul fyri eitt happadr&uacute;gt valskei&eth; higartil og enn einafer&eth; ein serlig t&oslash;kk til tykkum &iacute; fyrisiting felagsins, sum hava veri&eth; okkum &iacute; formansskapinum, og okkum &oslash;llum, so v&aelig;l til hj&aacute;lpar s&iacute;&eth;an &aacute;rsskifti&eth; 2020/21.</p> <p>Hjartaliga takk fyri m&oslash;guleikan og g&oacute;&eth;a eydnu og bl&iacute;&eth;an byr, t&aacute;i&eth; flestu tykkara, kann eg &aelig;tla, fara at standa andlit til andlits vi&eth; veljaran fram eftir heystinum seinri &iacute; &aacute;r.</p> <p>Takk.</p> <p>ES: Vi&eth;t&oslash;kubroytingarnar &iacute; uppskoti v&oacute;ru samtyktar &aacute; a&eth;alfundinum.</p> <p><strong>T&oacute;rbj&oslash;rn Jacobsen, forma&eth;ur</strong></p> <p>&nbsp;</p>
Item.Vis_kfSystem.BooleanFalse
Item.Vis_kf.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Vis_kf.NameSystem.StringFjal á www.kf.fo
Item.Vis_kf.SystemNameSystem.StringVis_kf
Item.Vis_kf.TypeSystem.StringCheckbox
Item.Vis_kf.ValueSystem.BooleanFalse
Item.YvirskriftSystem.StringVerja og visiónir
Item.Yvirskrift.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Yvirskrift.NameSystem.StringYvirskrift
Item.Yvirskrift.SystemNameSystem.StringYvirskrift
Item.Yvirskrift.TypeSystem.StringText
Item.Yvirskrift.ValueSystem.StringVerja og visiónir
JavascriptsSystem.String
LongLangSystem.Stringfo-FO
Meta.DescriptionSystem.String
Meta.KeywordsSystem.String
MetaTagsSystem.String<base href="https://www.kf.fo/">
StylesheetsSystem.String
Template:DesignBaseUrlSystem.String/Files/Templates/Designs/KF_2023/
TitleSystem.StringVerja og visiónir
Loops
Languages
WebsiteLanguages
Item.Area.Groups
Item.Area.Fields
Item.Groups
Item.Fields
Item.Myndasavn.ListOfFiles
Item.Myndasavn.Value.ListOfFiles
Comments
Comments.Newfirst
OrderContextCarts
Listen TemplateTags() in code (Designs/KF_2023/_parsed\sub-page-news-article-kf.parsed.cshtml). Remove before going live...