Kommunufelagið

Landsstýriskvinnan í kommunumálum ætlar at skerja demokratisku rættindi hjá borgarstjórum

29. juni 2015

Kommunufelagið hevur á borgarstjórafundi viðgjørt ætlanirnar hjá landsstýriskvinnuni í kommunumálum at skerja rættindi hjá borgarstjórum at taka sæti í løgtinginum. Kommunufelagið kann á ongan hátt góðtaka, at landsstýriskvinnan stutt undan einum løgtingsvali og uttan neyvari viðgerð - og helst eisini uttan nakra politiska undirtøku -borðreiðir vil tílíkum.

Borgarstjórar og veljari skulu avmarkast

Sambært miðlunum ætlar landsstýriskvinnan sær at leggja uppskot fyri løgtingið á Ólavsøku um at broyta kommunulógina soleiðis, at tað ikki fer at bera til at vera borgarstjóri og løgtingslimur.

Hóast fólk hava valt ein persón í eitt kommunustýri, sum síðan hevur fingið álit frá øðrum fólkavaldum í kommunustýrinum til at gerast borgarstjóri, umframt at veljararnir hava valt viðkomandi á ting, so ætlar landsstýriskvinnan í kommunumálum at tileinkisgera hesa álitisváttan við eini lógarbroyting. Spyrjast kann tí av røttum, um landsstýriskvinnan í kommunumálum ikki hevur álit á kommunustýrum ella kommunustýrislimum sum heild,  ella bara ikki hevur álit á, at veljarin velur tann rætta.

Kommunufelagið er sera ivasamt í mun til ætlaðu broytingina. Ikki tí - tað kann lætt grundgevast fyri, at støður kunnu koma í, har einstaklingur fær trupult við at leggja fulla orku í báðar sessirnar um somu tíð. Kortini metir Kommunufelagið, at tað av ymiskum orsøkum er óheppið, at landsstýriskvinnan ætlar at broyta hesar reglur, bæði sum heild, men eisini orsakað av løtuni, nú beint upp undir eitt løgtingsval.

Fyrst er at siga, at tað sum heild er ivasamt, hvussu skilagott tað er at leggja fólkaræðisligu spælireglurnar í so trongar karmar, sum ætlaða lógarbroytingin ber boð um. Frægari er at hava so mikið av áliti á veljarunum, at teir sjálvir duga at skyna á, hvørja ætlan eitt valevni hevur við sessinum, og hvørt viðkomandi valevni man fara at megna at røkja sessin. Í okkara grannalondum tekur veljarin sjálvur avgerð í hesum spurningum, heldur enn, at lóggávuvaldið “hjálpir” veljaranum í so stóran mun, at hann enntá ikki sleppur at velja sama persón til tveir ymiskar fólkaræðisligar sessir. Har finna hesi viðurskifti sína natúrligu legu eftir politiskum siðvenjum  (t.d. í Íslandi, Norra og Danmark), heldur enn við løgfrøðiligum avmarkingar.

Í Føroyum er harumframt mangan trupult at fáa dugnalig fólk at stilla upp, og tað er ein royndur lutur, at mong valevni til løgtingið frammanundan hava fingið sínar politisku royndir í kommunala geiranum. At tað skal vera skilagott at  útiloka nøkur av frægastu valevnunum frá kommunala geiranum vegna tað, at viðkomandi samstundis eru borgarstjórar, er ilt at síggja.

Broytingar av týðandi lóggávu

Enn meira týðandi er, at løgtingsvallógin og ásetingar í øðrum lógum, sum § 6, stk. 2, í kommunustýrislógini, ið leggja støðið undir grundleggjandi demokratisku spælireglurnar, í mongum fremmandum skipanum er partur av grundlógini og tí ikki kunnu broytast uttan eftir serliga væl umhugsaða og neyva viðgerð. Vit síggja líknandi fólkaræðisliga ásannan í § 5, stk. 1 í sjálvari kommunustýrislógini, har ásett verður, at samtykt ella broyting av kommunustýrisskipan skulu hava tvær viðgerðir við í minsta lagi 14 daga millumbili.  

Hetta er prógv um, at broyting av grundleggjandi reglum um val, sum henni í  § 6, stk. 2, í kommunustýrislógini, er at samanbera við eina stýrisskipanarliga broyting, ið ikki eigur at skrumblast í gjøgnum stutt upp undir løgtingsval, men eigur at fáa serliga drúgva og gjølliga viðgerð.  

Tá uppskotið til kommunustýrislóg varð lagt fyri løgtingið í 2000, fevndi tað um eitt serligt og víttgangandi krav, har borgarstjórar skuldu leggja alt sítt borgarliga yrki til viks fyri at røkja borgarstjórastarvið til lítar. Slíkt krav er ikki vanligt og ikki kent í t.d. Danmark, har føroyska kommunulóggávan hevur sína greiðu fyrimynd og annars er avritað frá. Henda víttgangandi áseting stavaði frá álitinum og tilmælinum hjá kommmununevndini, sum tá uttan nakrar serligar viðmerkingar mælti til, at borgarstjórar løgdu frá sær vanliga starvið og øll álitisstørv, sum ikki beinleiðis høvdu við starvið sum borgarstjóri at gera. Í uppskotinum til endaligu kommunustýrislógina varð hetta linkað eitt vet, við tað at kravið varð avmarkað til borgarstjórar í fullum starvi og kommunustýrini fingu heimild at loyva borgarstjóra at taka við t.d. løgtingssessi og fólkatingssessi.

Kravið um at leggja borgarliga starvið frá sær var tá grundað við, at borgarstjórastarvið í stóru kommununum gjørdist fulltíðarstarv. Tað vóru tískil ikki stýrisskipanarlig ivamál, ið reistu spurningin, hvørt tað ber til at røkja eitt borgarstjórastarv og ein løgtingssess um somu tíð.

Kommunufelagið heldur ikki, at tað er rætt at herða kommunulógávuna hesum viðvíkjandi, tí verður hugt at hesi serreglu, sum er í § 6, stk. 2, 4. pkt., so er í so máta eins nógv, sum talar fyri at taka hetta serliga og víðgongda kravið heilt burtur.

At lóggeva beint uppundir val

Kommunufelagið metir tað heldur ikki vera rætt at hava serreglur og avmarkingar fyri ávísar samfelagsbólkar og rætt teirra at verða valdar ella at taka við vali til løgtingið. Slík grundleggjandi viðurskifti eiga at vera skipað eftir eini heildarmeting fyri allar samfelagsbólkar og øll yrki, um aðrar reglur skulu til enn tær, sum longu er í vallóggávuni.

Tíverri eru vit í Føroyum alt ov illa roynd av, at politikarar ikki virða tað, sum í øðrum londum verður mett at hoyra til vanligar  fólkaræðisligar mannagongdir, eitt nú at  grundleggjandi spælireglur ikki skulu broytast í evsta tíma upp undir val. Dømi um hetta var ikki minst í 2007, tá landið var skipað sum eitt valdømi beint upp undir val, uttan ta gjølligu viðgerð og útgreinan, sum slík umfatandi broyting sjálvsagt átti at fingið.

Kommununfelagið fer tí at heita á landsstýrið um at sleppa ætlaninum um at broyta kommunulógávuna nú beint áðrenn løgtingsval verður útskrivað, og í staðin taka upp samskifti við kommunurnar um møguligar broytingar í lóggávuni.

Vegna Kommunufelagið

Heðin Mortensen

formaður

Samband

Kommunufelagið

R. C. Effersøesgøta 26
100 Tórshavn

Teldupostur: kf@kf.fo
CharSetSystem.StringUTF-8
Comment.FormEndSystem.String</form>
Comment.FormHiddenSystem.String<input type="hidden" name="_sys_to_email" value="mrsmith@dynamicweb.com" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_h" value="" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_f" value="6c249e775af617353fb1c963e2859346" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_s" value="c749a299af3b07ffdb3fa30c90381ad9" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_i" value="b52579257c65022f4fa37282f9f7e564" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232ts" value="r2kpyMzxoRn69nVwn+GfEpnPSumfpI5/" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232description" value="" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232email" value="mrssmith@dynamicweb.com" style="display:none!important" autocomplete="off" />
Comment.FormStartSystem.String<form method="post" name="CommentForm" enctype="multipart/form-data" action="/Admin/Public/404.aspx" onsubmit="s=function(e){e.elements['FormCH1_h'].value='dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232';e.elements['_sys_to_email'].value='';e.setAttribute('action', 'https://www.kf.fo/Default.aspx?ID=499');return true};return s(this);"><input type="hidden" name="_sys_to_email" value="mrsmith@dynamicweb.com" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_h" value="" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_f" value="6c249e775af617353fb1c963e2859346" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_s" value="c749a299af3b07ffdb3fa30c90381ad9" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="FormCH1_i" value="b52579257c65022f4fa37282f9f7e564" autocomplete="off" /> <input type="hidden" name="dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232ts" value="r2kpyMzxoRn69nVwn+GfEpnPSumfpI5/" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232description" value="" style="display:none!important" autocomplete="off" /> <input type="text" name="dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232email" value="mrssmith@dynamicweb.com" style="display:none!important" autocomplete="off" />
Comment.OnSubmitSystem.Strings=function(e){e.elements['FormCH1_h'].value='dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232';e.elements['_sys_to_email'].value='';e.setAttribute('action', 'https://www.kf.fo/Default.aspx?ID=499');return true};return s(this);
Comment.SpamScriptSystem.Strings=function(e){e.elements['FormCH1_h'].value='dfe6e38a994e2ea04c392ec3c9d14232';e.elements['_sys_to_email'].value='';e.setAttribute('action', 'https://www.kf.fo/Default.aspx?ID=499');return true}
Comments.CountSystem.Int320
Comments.RatingSystem.Double0
Comments.Rating.RoundedSystem.Double0
Comments.Rating.Rounded2System.Double0
Comments.RepliesCountSystem.Int320
Comments.StarsSystem.String<span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span> <span class="ratingstar ratingstarblank">&nbsp;</span>
Comments.TotalCountSystem.Int320
CopyRightNoticeSystem.String
DW_extranet_AccessUserEmailSystem.String
DW_extranet_AccessUserIDSystem.String
DW_extranet_AccessUserNameSystem.String
DW_extranet_AccessUserPhoneSystem.String
DW_extranet_error_dkSystem.String
DW_extranet_error_ukSystem.String
DW_extranet_Groups
DwAreaCartPageIDSystem.Int320
DwAreaFirstActivePageIDSystem.Int32224
DwAreaFirstPageIDSystem.Int32224
DwAreaIDSystem.Int322
DwAreaNameSystem.StringKommunufelagið
DwAreaSearchPageIDSystem.Int320
DwCookieWarningSystem.String
DwDateSystem.DateTime01.12.2024 22:35:11
DwDateLongSystem.Stringsun., 01 des 2024
DWDateMediumSystem.String01 des 2024
DWDateShortSystem.String01-12-2024
DWextranet_AccessUserPasswordSystem.String
DWextranet_AccessUserUserNameSystem.String
DWExtranetAccountBlockedSystem.String
DWExtranetActionSystem.StringDefault.aspx?ID=499
DWExtranetForgotBoxSystem.String
DWExtranetPasswordSystem.String
DWExtranetPasswordRememberSystem.String
DWExtranetUsernameSystem.String
DWExtranetUsernameRememberSystem.String
DwPageCreatedDateSystem.DateTime29.06.2015 10:07:08
DwPageIDSystem.Int32499
DWPageIDSystem.Int32499
DwPageID_1System.Int32235
DwPageID_2System.Int32499
DwPageNameSystem.StringLandsstýriskvinnan í kommunumálum ætlar at skerja demokratisku rættindi hjá borgarstjórum
DwPageName_1System.StringTíðindi
DwPageName_2System.StringLandsstýriskvinnan í kommunumálum ætlar at skerja demokratisku rættindi hjá borgarstjórum
DwPageUpdateDateSystem.String
DwPageUpdateDateTimeSystem.String
DwPageUpdatedDateSystem.DateTime05.01.2017 19:05:19
DWTimeSystem.String10:35:11
DwTopPageIDSystem.Int32235
DwTopPageNameSystem.StringTíðindi
Global.PageIdSystem.Int32499
Global.PagingPositionSystem.Int321
Global.ParagraphIdSystem.Int320
Item.Area.BaseURLSystem.Stringhttps://www.kf.fo
Item.Area.BaseURL.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.BaseURL.NameSystem.StringBaseURL
Item.Area.BaseURL.SystemNameSystem.StringBaseURL
Item.Area.BaseURL.TypeSystem.StringText
Item.Area.BaseURL.ValueSystem.Stringhttps://www.kf.fo
Item.Area.ByurSystem.String100 Tórshavn
Item.Area.Byur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Byur.NameSystem.StringBýur
Item.Area.Byur.SystemNameSystem.StringByur
Item.Area.Byur.TypeSystem.StringText
Item.Area.Byur.ValueSystem.String100 Tórshavn
Item.Area.DatuverndarkunningSystem.StringDefault.aspx?Id=3085
Item.Area.Datuverndarkunning.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Datuverndarkunning.NameSystem.StringDátuverndarkunning
Item.Area.Datuverndarkunning.SystemNameSystem.StringDatuverndarkunning
Item.Area.Datuverndarkunning.TypeSystem.StringLink
Item.Area.Datuverndarkunning.ValueSystem.StringDefault.aspx?Id=3085
Item.Area.EykanetLoginSystem.StringDefault.aspx?Id=3078
Item.Area.EykanetLogin.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.EykanetLogin.NameSystem.StringEykanet login
Item.Area.EykanetLogin.SystemNameSystem.StringEykanetLogin
Item.Area.EykanetLogin.TypeSystem.StringLink
Item.Area.EykanetLogin.ValueSystem.StringDefault.aspx?Id=3078
Item.Area.FacebookFallbackSystem.String/Files/Billeder/kf-facebook-fallback.jpg
Item.Area.FacebookFallback.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.FacebookFallback.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.FocalXSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.FocalYSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.FacebookFallback.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.FacebookFallback.NameSystem.StringFacebookFallback
Item.Area.FacebookFallback.SystemNameSystem.StringFacebookFallback
Item.Area.FacebookFallback.TypeSystem.StringFile
Item.Area.FacebookFallback.ValueSystem.String/Files/Billeder/kf-facebook-fallback.jpg
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalXSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.Value.FocalYSystem.Int320
Item.Area.FacebookFallback.Value.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.FacebookpageSystem.Stringhttps://www.facebook.com/kommunufelagid
Item.Area.Facebookpage.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Facebookpage.NameSystem.StringFacebooksíða
Item.Area.Facebookpage.SystemNameSystem.StringFacebookpage
Item.Area.Facebookpage.TypeSystem.StringText
Item.Area.Facebookpage.ValueSystem.Stringhttps://www.facebook.com/kommunufelagid
Item.Area.Field.FirstSystem.BooleanFalse
Item.Area.Field.LastSystem.BooleanTrue
Item.Area.GotaSystem.StringR. C. Effersøesgøta 26
Item.Area.Gota.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Gota.NameSystem.StringGøta
Item.Area.Gota.SystemNameSystem.StringGota
Item.Area.Gota.TypeSystem.StringText
Item.Area.Gota.ValueSystem.StringR. C. Effersøesgøta 26
Item.Area.IdSystem.String7
Item.Area.Id.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Id.NameSystem.StringId
Item.Area.Id.SystemNameSystem.StringId
Item.Area.Id.TypeSystem.StringText
Item.Area.Id.ValueSystem.String7
Item.Area.ItemInstanceTypeSystem.String
Item.Area.ItemInstanceType.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.ItemInstanceType.NameSystem.StringItemInstanceType
Item.Area.ItemInstanceType.SystemNameSystem.StringItemInstanceType
Item.Area.ItemInstanceType.TypeSystem.StringText
Item.Area.ItemInstanceType.ValueSystem.String
Item.Area.LogoSystem.String
Item.Area.Logo.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.Logo.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.Logo.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.Logo.FocalXSystem.Int320
Item.Area.Logo.FocalYSystem.Int320
Item.Area.Logo.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.Logo.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Logo.NameSystem.StringLogo
Item.Area.Logo.SystemNameSystem.StringLogo
Item.Area.Logo.TypeSystem.StringFile
Item.Area.Logo.ValueSystem.String/Files/Templates/Designs/KF_2023/images/KF_Logo_POS.svg
Item.Area.Logo.Value.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Area.Logo.Value.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Area.Logo.Value.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Area.Logo.Value.FocalXSystem.Int320
Item.Area.Logo.Value.FocalYSystem.Int320
Item.Area.Logo.Value.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Area.ParagraphHeaderSystem.String
Item.Area.ParagraphHeader.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.ParagraphHeader.NameSystem.StringParagraphHeader
Item.Area.ParagraphHeader.SystemNameSystem.StringParagraphHeader
Item.Area.ParagraphHeader.TypeSystem.StringText
Item.Area.ParagraphHeader.ValueSystem.String
Item.Area.SortSystem.String0
Item.Area.Sort.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Sort.NameSystem.StringSort
Item.Area.Sort.SystemNameSystem.StringSort
Item.Area.Sort.TypeSystem.StringText
Item.Area.Sort.ValueSystem.String0
Item.Area.StarvsfolkasidaSystem.StringDefault.aspx?Id=2887
Item.Area.Starvsfolkasida.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Starvsfolkasida.NameSystem.StringStarvsfolkasíða
Item.Area.Starvsfolkasida.SystemNameSystem.StringStarvsfolkasida
Item.Area.Starvsfolkasida.TypeSystem.StringLink
Item.Area.Starvsfolkasida.ValueSystem.StringDefault.aspx?Id=2887
Item.Area.StovnurSystem.StringKommunufelagið
Item.Area.Stovnur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Stovnur.NameSystem.StringStovnur
Item.Area.Stovnur.SystemNameSystem.StringStovnur
Item.Area.Stovnur.TypeSystem.StringText
Item.Area.Stovnur.ValueSystem.StringKommunufelagið
Item.Area.SystemNameSystem.StringWebsiteSettings
Item.Area.TelduposturSystem.Stringkf@kf.fo
Item.Area.Teldupostur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Teldupostur.NameSystem.StringTeldupostur
Item.Area.Teldupostur.SystemNameSystem.StringTeldupostur
Item.Area.Teldupostur.TypeSystem.StringText
Item.Area.Teldupostur.ValueSystem.Stringkf@kf.fo
Item.Area.TelefonSystem.String30 24 80
Item.Area.Telefon.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Area.Telefon.NameSystem.StringTelefon
Item.Area.Telefon.SystemNameSystem.StringTelefon
Item.Area.Telefon.TypeSystem.StringText
Item.Area.Telefon.ValueSystem.String30 24 80
Item.DatoSystem.DateTime29.06.2015 00:00:00
Item.Dato.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Dato.NameSystem.StringDato
Item.Dato.SystemNameSystem.StringDato
Item.Dato.TypeSystem.StringDate
Item.Dato.ValueSystem.DateTime29.06.2015 00:00:00
Item.Field.FirstSystem.BooleanFalse
Item.Field.LastSystem.BooleanTrue
Item.IdSystem.String50
Item.Id.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Id.NameSystem.StringId
Item.Id.SystemNameSystem.StringId
Item.Id.TypeSystem.StringText
Item.Id.ValueSystem.String50
Item.ItemInstanceTypeSystem.String
Item.ItemInstanceType.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.ItemInstanceType.NameSystem.StringItemInstanceType
Item.ItemInstanceType.SystemNameSystem.StringItemInstanceType
Item.ItemInstanceType.TypeSystem.StringText
Item.ItemInstanceType.ValueSystem.String
Item.MyndSystem.String/Files/NewsImages/Kommunufelagid/KFbumerki3.jpg
Item.Mynd.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Mynd.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Mynd.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Mynd.FocalXSystem.Int320
Item.Mynd.FocalYSystem.Int320
Item.Mynd.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.Mynd.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Mynd.NameSystem.StringMynd
Item.Mynd.SystemNameSystem.StringMynd
Item.Mynd.TypeSystem.StringFile
Item.Mynd.ValueSystem.String/Files/NewsImages/Kommunufelagid/KFbumerki3.jpg
Item.Mynd.Value.FocalPointParametersSystem.Stringx=0&y=0
Item.Mynd.Value.FocalPositionFromLeftSystem.Int3250
Item.Mynd.Value.FocalPositionFromTopSystem.Int3250
Item.Mynd.Value.FocalXSystem.Int320
Item.Mynd.Value.FocalYSystem.Int320
Item.Mynd.Value.ImageHasFocalPointSystem.BooleanFalse
Item.MyndasavnSystem.String
Item.Myndasavn.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Myndasavn.NameSystem.StringMyndasavn
Item.Myndasavn.SystemNameSystem.StringMyndasavn
Item.Myndasavn.TypeSystem.StringFolder
Item.Myndasavn.ValueSystem.String
Item.PageNameSystem.StringLandsstýriskvinnan í kommunumálum ætlar at skerja demokratisku rættindi hjá borgarstjórum
Item.ParagraphHeaderSystem.String
Item.ParagraphHeader.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.ParagraphHeader.NameSystem.StringParagraphHeader
Item.ParagraphHeader.SystemNameSystem.StringParagraphHeader
Item.ParagraphHeader.TypeSystem.StringText
Item.ParagraphHeader.ValueSystem.String
Item.SortSystem.String10
Item.Sort.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Sort.NameSystem.StringSort
Item.Sort.SystemNameSystem.StringSort
Item.Sort.TypeSystem.StringText
Item.Sort.ValueSystem.String10
Item.SystemNameSystem.StringT__indi_BVS
Item.TeksturSystem.String<p><em>Kommunufelagið hevur á borgarstjórafundi viðgjørt ætlanirnar hjá landsstýriskvinnuni í kommunumálum at skerja rættindi hjá borgarstjórum at taka sæti í løgtinginum. Kommunufelagið kann á ongan hátt góðtaka, at landsstýriskvinnan stutt undan einum løgtingsvali og uttan neyvari viðgerð - og helst eisini uttan nakra politiska undirtøku -borðreiðir vil tílíkum.</em></p> <p><strong>Borgarstjórar og veljari skulu avmarkast</strong></p> <p>Sambært miðlunum ætlar landsstýriskvinnan sær at leggja uppskot fyri løgtingið á Ólavsøku um at broyta kommunulógina soleiðis, at tað ikki fer at bera til at vera borgarstjóri og løgtingslimur.</p> <p>Hóast fólk hava valt ein persón í eitt kommunustýri, sum síðan hevur fingið álit frá øðrum fólkavaldum í kommunustýrinum til at gerast borgarstjóri, umframt at veljararnir hava valt viðkomandi á ting, so ætlar landsstýriskvinnan í kommunumálum at tileinkisgera hesa álitisváttan við eini lógarbroyting. Spyrjast kann tí av røttum, um landsstýriskvinnan í kommunumálum ikki hevur álit á kommunustýrum ella kommunustýrislimum sum heild, &nbsp;ella bara ikki hevur álit á, at veljarin velur tann rætta.</p> <p>Kommunufelagið er sera ivasamt í mun til ætlaðu broytingina. Ikki tí - tað kann lætt grundgevast fyri, at støður kunnu koma í, har einstaklingur fær trupult við at leggja fulla orku í báðar sessirnar um somu tíð. Kortini metir Kommunufelagið, at tað av ymiskum orsøkum er óheppið, at landsstýriskvinnan ætlar at broyta hesar reglur, bæði sum heild, men eisini orsakað av løtuni, nú beint upp undir eitt løgtingsval.</p> <p>Fyrst er at siga, at tað sum heild er ivasamt, hvussu skilagott tað er at leggja fólkaræðisligu spælireglurnar í so trongar karmar, sum ætlaða lógarbroytingin ber boð um. Frægari er at hava so mikið av áliti á veljarunum, at teir sjálvir duga at skyna á, hvørja ætlan eitt valevni hevur við sessinum, og hvørt viðkomandi valevni man fara at megna at røkja sessin. Í okkara grannalondum tekur veljarin sjálvur avgerð í hesum spurningum, heldur enn, at lóggávuvaldið “hjálpir” veljaranum í so stóran mun, at hann enntá ikki sleppur at velja sama persón til tveir ymiskar fólkaræðisligar sessir. Har finna hesi viðurskifti sína natúrligu legu eftir politiskum siðvenjum&nbsp; (t.d. í Íslandi, Norra og Danmark), heldur enn við løgfrøðiligum avmarkingar.</p> <p>Í Føroyum er harumframt mangan trupult at fáa dugnalig fólk at stilla upp, og tað er ein royndur lutur, at mong valevni til løgtingið frammanundan hava fingið sínar politisku royndir í kommunala geiranum. At tað skal vera skilagott at &nbsp;útiloka nøkur av frægastu valevnunum frá kommunala geiranum vegna tað, at viðkomandi samstundis eru borgarstjórar, er ilt at síggja.</p> <p><strong>Broytingar av týðandi lóggávu</strong></p> <p>Enn meira týðandi er, at løgtingsvallógin og ásetingar í øðrum lógum, sum § 6, stk. 2, í kommunustýrislógini, ið leggja støðið undir grundleggjandi demokratisku spælireglurnar, í mongum fremmandum skipanum er partur av grundlógini og&nbsp;tí ikki kunnu broytast uttan eftir serliga væl umhugsaða og neyva viðgerð. Vit síggja líknandi fólkaræðisliga ásannan í § 5, stk. 1 í sjálvari kommunustýrislógini, har ásett verður, at samtykt ella broyting av kommunustýrisskipan skulu hava tvær viðgerðir við í minsta lagi 14 daga millumbili. &nbsp;</p> <p>Hetta er prógv um, at broyting av grundleggjandi reglum um val, sum henni í&nbsp; § 6, stk. 2, í kommunustýrislógini, er&nbsp;at samanbera við eina stýrisskipanarliga broyting, ið ikki eigur at skrumblast í gjøgnum stutt upp undir løgtingsval, men eigur at fáa serliga drúgva og gjølliga viðgerð.&nbsp;&nbsp;</p> <p>Tá uppskotið til kommunustýrislóg varð lagt fyri løgtingið í 2000, fevndi tað um eitt serligt og víttgangandi krav, har borgarstjórar skuldu leggja alt sítt borgarliga yrki til viks fyri at røkja borgarstjórastarvið til lítar. Slíkt krav er ikki vanligt og ikki kent í t.d. Danmark, har føroyska kommunulóggávan hevur sína greiðu fyrimynd og annars er avritað frá. Henda víttgangandi áseting stavaði frá álitinum og tilmælinum hjá kommmununevndini, sum tá uttan nakrar serligar viðmerkingar mælti til, at borgarstjórar løgdu frá sær vanliga starvið og øll álitisstørv, sum ikki beinleiðis høvdu við starvið sum borgarstjóri at gera. Í uppskotinum til endaligu kommunustýrislógina varð hetta linkað eitt vet, við tað at kravið varð avmarkað til borgarstjórar í fullum starvi og kommunustýrini fingu heimild at loyva borgarstjóra at taka við t.d. løgtingssessi og fólkatingssessi.</p> <p>Kravið um at leggja borgarliga starvið frá sær var tá grundað við, at borgarstjórastarvið í stóru kommununum gjørdist fulltíðarstarv. Tað vóru tískil ikki stýrisskipanarlig ivamál, ið reistu spurningin, hvørt tað ber til at røkja eitt borgarstjórastarv og ein løgtingssess um somu tíð.</p> <p>Kommunufelagið heldur ikki, at tað er rætt at herða kommunulógávuna hesum viðvíkjandi, tí verður hugt at hesi serreglu, sum er í § 6, stk. 2, 4. pkt., so er í so máta eins nógv, sum talar fyri at taka hetta serliga og víðgongda kravið heilt burtur.</p> <p><strong>At lóggeva beint uppundir val</strong></p> <p>Kommunufelagið metir tað heldur ikki vera rætt at hava serreglur og avmarkingar fyri ávísar samfelagsbólkar og rætt teirra at verða valdar ella at taka við vali til løgtingið. Slík grundleggjandi viðurskifti eiga at vera skipað eftir eini heildarmeting fyri allar samfelagsbólkar og øll yrki, um aðrar reglur skulu til enn tær, sum longu er í vallóggávuni.</p> <p>Tíverri eru vit í Føroyum alt ov illa roynd av, at politikarar ikki virða tað, sum í øðrum londum verður mett at hoyra til vanligar &nbsp;fólkaræðisligar mannagongdir, eitt nú at &nbsp;grundleggjandi spælireglur ikki skulu broytast í evsta tíma upp undir val. Dømi um hetta var ikki minst í 2007, tá landið var skipað sum eitt valdømi beint upp undir val, uttan ta gjølligu viðgerð og útgreinan, sum slík umfatandi broyting sjálvsagt átti at fingið.</p> <p>Kommununfelagið fer tí at heita á landsstýrið um at sleppa ætlaninum um at broyta kommunulógávuna nú beint áðrenn løgtingsval verður útskrivað, og í staðin taka upp samskifti við kommunurnar um møguligar broytingar í lóggávuni.</p> <p>Vegna Kommunufelagið</p> <p>Heðin Mortensen</p> <p>formaður</p>
Item.Tekstur.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Tekstur.NameSystem.StringTekstur
Item.Tekstur.SystemNameSystem.StringTekstur
Item.Tekstur.TypeSystem.StringRich text
Item.Tekstur.ValueSystem.String<p><em>Kommunufelagið hevur á borgarstjórafundi viðgjørt ætlanirnar hjá landsstýriskvinnuni í kommunumálum at skerja rættindi hjá borgarstjórum at taka sæti í løgtinginum. Kommunufelagið kann á ongan hátt góðtaka, at landsstýriskvinnan stutt undan einum løgtingsvali og uttan neyvari viðgerð - og helst eisini uttan nakra politiska undirtøku -borðreiðir vil tílíkum.</em></p> <p><strong>Borgarstjórar og veljari skulu avmarkast</strong></p> <p>Sambært miðlunum ætlar landsstýriskvinnan sær at leggja uppskot fyri løgtingið á Ólavsøku um at broyta kommunulógina soleiðis, at tað ikki fer at bera til at vera borgarstjóri og løgtingslimur.</p> <p>Hóast fólk hava valt ein persón í eitt kommunustýri, sum síðan hevur fingið álit frá øðrum fólkavaldum í kommunustýrinum til at gerast borgarstjóri, umframt at veljararnir hava valt viðkomandi á ting, so ætlar landsstýriskvinnan í kommunumálum at tileinkisgera hesa álitisváttan við eini lógarbroyting. Spyrjast kann tí av røttum, um landsstýriskvinnan í kommunumálum ikki hevur álit á kommunustýrum ella kommunustýrislimum sum heild, &nbsp;ella bara ikki hevur álit á, at veljarin velur tann rætta.</p> <p>Kommunufelagið er sera ivasamt í mun til ætlaðu broytingina. Ikki tí - tað kann lætt grundgevast fyri, at støður kunnu koma í, har einstaklingur fær trupult við at leggja fulla orku í báðar sessirnar um somu tíð. Kortini metir Kommunufelagið, at tað av ymiskum orsøkum er óheppið, at landsstýriskvinnan ætlar at broyta hesar reglur, bæði sum heild, men eisini orsakað av løtuni, nú beint upp undir eitt løgtingsval.</p> <p>Fyrst er at siga, at tað sum heild er ivasamt, hvussu skilagott tað er at leggja fólkaræðisligu spælireglurnar í so trongar karmar, sum ætlaða lógarbroytingin ber boð um. Frægari er at hava so mikið av áliti á veljarunum, at teir sjálvir duga at skyna á, hvørja ætlan eitt valevni hevur við sessinum, og hvørt viðkomandi valevni man fara at megna at røkja sessin. Í okkara grannalondum tekur veljarin sjálvur avgerð í hesum spurningum, heldur enn, at lóggávuvaldið “hjálpir” veljaranum í so stóran mun, at hann enntá ikki sleppur at velja sama persón til tveir ymiskar fólkaræðisligar sessir. Har finna hesi viðurskifti sína natúrligu legu eftir politiskum siðvenjum&nbsp; (t.d. í Íslandi, Norra og Danmark), heldur enn við løgfrøðiligum avmarkingar.</p> <p>Í Føroyum er harumframt mangan trupult at fáa dugnalig fólk at stilla upp, og tað er ein royndur lutur, at mong valevni til løgtingið frammanundan hava fingið sínar politisku royndir í kommunala geiranum. At tað skal vera skilagott at &nbsp;útiloka nøkur av frægastu valevnunum frá kommunala geiranum vegna tað, at viðkomandi samstundis eru borgarstjórar, er ilt at síggja.</p> <p><strong>Broytingar av týðandi lóggávu</strong></p> <p>Enn meira týðandi er, at løgtingsvallógin og ásetingar í øðrum lógum, sum § 6, stk. 2, í kommunustýrislógini, ið leggja støðið undir grundleggjandi demokratisku spælireglurnar, í mongum fremmandum skipanum er partur av grundlógini og&nbsp;tí ikki kunnu broytast uttan eftir serliga væl umhugsaða og neyva viðgerð. Vit síggja líknandi fólkaræðisliga ásannan í § 5, stk. 1 í sjálvari kommunustýrislógini, har ásett verður, at samtykt ella broyting av kommunustýrisskipan skulu hava tvær viðgerðir við í minsta lagi 14 daga millumbili. &nbsp;</p> <p>Hetta er prógv um, at broyting av grundleggjandi reglum um val, sum henni í&nbsp; § 6, stk. 2, í kommunustýrislógini, er&nbsp;at samanbera við eina stýrisskipanarliga broyting, ið ikki eigur at skrumblast í gjøgnum stutt upp undir løgtingsval, men eigur at fáa serliga drúgva og gjølliga viðgerð.&nbsp;&nbsp;</p> <p>Tá uppskotið til kommunustýrislóg varð lagt fyri løgtingið í 2000, fevndi tað um eitt serligt og víttgangandi krav, har borgarstjórar skuldu leggja alt sítt borgarliga yrki til viks fyri at røkja borgarstjórastarvið til lítar. Slíkt krav er ikki vanligt og ikki kent í t.d. Danmark, har føroyska kommunulóggávan hevur sína greiðu fyrimynd og annars er avritað frá. Henda víttgangandi áseting stavaði frá álitinum og tilmælinum hjá kommmununevndini, sum tá uttan nakrar serligar viðmerkingar mælti til, at borgarstjórar løgdu frá sær vanliga starvið og øll álitisstørv, sum ikki beinleiðis høvdu við starvið sum borgarstjóri at gera. Í uppskotinum til endaligu kommunustýrislógina varð hetta linkað eitt vet, við tað at kravið varð avmarkað til borgarstjórar í fullum starvi og kommunustýrini fingu heimild at loyva borgarstjóra at taka við t.d. løgtingssessi og fólkatingssessi.</p> <p>Kravið um at leggja borgarliga starvið frá sær var tá grundað við, at borgarstjórastarvið í stóru kommununum gjørdist fulltíðarstarv. Tað vóru tískil ikki stýrisskipanarlig ivamál, ið reistu spurningin, hvørt tað ber til at røkja eitt borgarstjórastarv og ein løgtingssess um somu tíð.</p> <p>Kommunufelagið heldur ikki, at tað er rætt at herða kommunulógávuna hesum viðvíkjandi, tí verður hugt at hesi serreglu, sum er í § 6, stk. 2, 4. pkt., so er í so máta eins nógv, sum talar fyri at taka hetta serliga og víðgongda kravið heilt burtur.</p> <p><strong>At lóggeva beint uppundir val</strong></p> <p>Kommunufelagið metir tað heldur ikki vera rætt at hava serreglur og avmarkingar fyri ávísar samfelagsbólkar og rætt teirra at verða valdar ella at taka við vali til løgtingið. Slík grundleggjandi viðurskifti eiga at vera skipað eftir eini heildarmeting fyri allar samfelagsbólkar og øll yrki, um aðrar reglur skulu til enn tær, sum longu er í vallóggávuni.</p> <p>Tíverri eru vit í Føroyum alt ov illa roynd av, at politikarar ikki virða tað, sum í øðrum londum verður mett at hoyra til vanligar &nbsp;fólkaræðisligar mannagongdir, eitt nú at &nbsp;grundleggjandi spælireglur ikki skulu broytast í evsta tíma upp undir val. Dømi um hetta var ikki minst í 2007, tá landið var skipað sum eitt valdømi beint upp undir val, uttan ta gjølligu viðgerð og útgreinan, sum slík umfatandi broyting sjálvsagt átti at fingið.</p> <p>Kommununfelagið fer tí at heita á landsstýrið um at sleppa ætlaninum um at broyta kommunulógávuna nú beint áðrenn løgtingsval verður útskrivað, og í staðin taka upp samskifti við kommunurnar um møguligar broytingar í lóggávuni.</p> <p>Vegna Kommunufelagið</p> <p>Heðin Mortensen</p> <p>formaður</p>
Item.Vis_kfSystem.BooleanFalse
Item.Vis_kf.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Vis_kf.NameSystem.StringFjal á www.kf.fo
Item.Vis_kf.SystemNameSystem.StringVis_kf
Item.Vis_kf.TypeSystem.StringCheckbox
Item.Vis_kf.ValueSystem.BooleanFalse
Item.YvirskriftSystem.StringLandsstýriskvinnan í kommunumálum ætlar at skerja demokratisku rættindi hjá borgarstjórum
Item.Yvirskrift.IsRequiredSystem.BooleanFalse
Item.Yvirskrift.NameSystem.StringYvirskrift
Item.Yvirskrift.SystemNameSystem.StringYvirskrift
Item.Yvirskrift.TypeSystem.StringText
Item.Yvirskrift.ValueSystem.StringLandsstýriskvinnan í kommunumálum ætlar at skerja demokratisku rættindi hjá borgarstjórum
JavascriptsSystem.String
LongLangSystem.Stringfo-FO
Meta.DescriptionSystem.String
Meta.KeywordsSystem.String
MetaTagsSystem.String<base href="https://www.kf.fo/">
StylesheetsSystem.String
Template:DesignBaseUrlSystem.String/Files/Templates/Designs/KF_2023/
TitleSystem.StringLandsstýriskvinnan í kommunumálum ætlar at skerja demokratisku rættindi hjá borgarstjórum
Loops
Languages
WebsiteLanguages
Item.Area.Groups
Item.Area.Fields
Item.Groups
Item.Fields
Item.Myndasavn.ListOfFiles
Item.Myndasavn.Value.ListOfFiles
Comments
Comments.Newfirst
OrderContextCarts
Listen TemplateTags() in code (Designs/KF_2023/_parsed\sub-page-news-article-kf.parsed.cshtml). Remove before going live...